Good morning po saindo gabos… Mag-ingat po kita pirmi ta dawa padikit dikit ang uran, saturated pa ning tubig ang mga daga, puede pa man magkawsa ning mga paghuros kan daga. Pirmi sanang andam sa gabos na emergency, sana po igwa kita ning emergency bags na may laog ning basic emergency kits sa harong, o sa awto. Gabos na klaseng emergency dapat paghandaan, bagyo, baha, linog, kasulo. This year, sabi kan scientist, puede magdakul ang occurrence kan mga linog. Kami po sa harong igwa ning emergency preparedness bags, igwang emergency plan, igwang disaster trackers saka internet-based na software applications para sa pagmonitor ning mga pangyayari, igwa man po kaming survival guide handbook. Lets pray for everyone’s safety and good health.
Ngonian na aga satong pag-olayan ang manongod sa graft and corruption. May text po sato tungkol dyan, basahon ta:
“Atty. Angel, pahapot po, kung bawal po ba o hindi na ang isang barangay kagawad ay empleyado rin ng Small Town lottery (STL)? – Salamat po. Please dont mention my number.”
Napapanahon po na pag-orolay-olayan ang manongod sa mga akto kan public officials na posibleng makonsiderang graft and corrupt practices, taano po?
Sabi po ni Presidente Duterte, sunod sa drugs, ini na ang sunod nyang tututukan, ang graft and corruption lalo na sa local governments.
Ang Pilipinas talamak sa corruption. Ang mga paagi ning corruption iyo ang graft o pag gamit kan authority para magkaigwa personal gain halimbawa ang pag gamit kan public funds sa projects sa ibang projects na mas dakula ang ganansya o pagdaya sa mga procurement o paghagad ning porsyento sa mga contractors o business permit applicants; yaon man ang bribery o panunuhol, ang embezzlement o paghabon ning pondo kan gobyerno; yaon ang backdoor deals, yaon ang nepotism o pag appoint sa mga close relatives sa mga position na under kan opisyal na nag aappoint o parte kan trabaho nya ang magrekomenda sa posisyon, saka yaon man ang patronage o pag gamit kan mga resources kan gobyerno para makagono ning political support.
Saro sa mga dahilan kan kapobrehan sa Pilipinas iyo ang corruption, sabi sa pag-aadal mismo kan Ombudsman. Sabi man kan World Bank, ang paglaban sa corruption naresulta sa pagbawas kan poverty, mas maray na serbisyo kan gobyerno, asin mas halangkaw na kalidad kan mga imprastraktura. Ang mga negosyante habo man ning corruption ta sabi kan sarong business anti-corruption portal, ang halangkaw na leel ning corruption nakakati-lok sa magayon na dalagan ning negosyo. Pag may ralagayan, halangkaw man ang cost ninda sa pagnenegosyo, may favoritism saka mas delayed ang resolution kan mga processing. Pag mayong kasiguruhan sa stable na negosyo, dai sinda makapagplano, madulag ang negosyo sa lugar. Nawawaran man ning oportunidad ang satong mga kahimanwa makalaog trabaho sa mga negosyong ini.
Balikan ta ang hapot. Ano po puede mag empleyo sa pribado ang sarong barangay kagawad lalo na ta sa small town lottery pa?
Depende po. Kung ang pag empleyo nya sa STL may conflict sa saiyang trabaho bilang kagawad, halimbawa ang STL yaon sa barangay nya, o kaya saro sa mga katungdan nya iyo ang magrekomenda sa pagatao ning permit o pagtugot sa ano man na parte kan operasyon kan STL imbwelto ang saiyang barangay o apektado ang mga konstituwente nya kan operasyon kan STL dawa nasa ibang lugar ini, puede sya magkaigwa liability. Dai man prohibido ang sarong brgy kagawad o brgy captain na magpractice kan saiyang propesyon o magkaigwa ibang trabaho, sabi sa Local Government Code asin sa sarong legal opinion kan DILG. Pero kaipuhan po nab ago magpractice ning propesyon o mag empleyo sa pribado, dapat ang kapitan o brgy kagawad maghagad muna ning permiso sa Secretary kan DILG base sa requirement kan Civil Service Commission, nakapalaog ang requirement sa Civil Service rules. Iyo man yan ang ruling kan Supreme Court sa kasong Catu vs Atty. Rellosa na ang sarong brgy official daa dapat magkua muna sa DILG Secretary ning written permission. Pag dai nagkua ning permit to employ ang kagawad, puede sya kasuhan administratibo base sa Section 60 kan Local Government Code. Sa Section 60 makukua ang mga grounds for disciplinary action sa mga elected officials. Puede man sya makasuhan base sa Section 19 kan RA 6770 o ang Ombudsman Act. Ang dai pagsunod sa regulasyon ning pagkua permit sa DILG secretary malaog sa first ground kan Section 19 na act or omission contrary to law or regulation.
Puede masuspinde o matanggal sa trabaho ang sarong brgy official dahil dyan.
Lalo na po kung ang trabaho nya may conflict of interest sa pag empleyo ta kung nasa laog kan brgy ang STL o apektado ang mga brgy constituents kan operations kan STL asin ang STL nay an ginagamit man lang as front kan hueteng. Ang RA 6713 o Code of Conduct and Ethical Standards for Public Officials nagbabawal sa conflict of interest. Bawal magkaigwa ning financial saka material interest ang sarong public official sa ano man na transaction na required ang approval kan saiyang oficina. Bawal ang outside employment sa ano man na pribadong negosyo na regulated, supervised o licensed kan saiyang oficina.
Sa RA 3019 man o Anti-Graft and Corrupt Practices Act, bawal magkaigwa ning ano man na monetary interest, directly o indirectly, sa ano mang negosyo, kontrata o transaksyon kung sain ang oficina kan sarong public official o kan miembro kan sanggunian may poder mag intervinir o mag approve o magrekomenda. Sabi kan DILG sa legal opinion sa kaparehong issue, base sa experience ta sa public officials, pirmi ng pinapaboran ang private personal interest ninda kesa sa public duties pag may issue laban sa private transactions kung sain sinda imbwelto.
Uliton ta po, puede man mag empleyo ang elected brgy officials sa pribado basta may permiso hali sa DILG Secretary saka mayo ning conflict of interest.
Ayan po. Sana nasimbag ta ang hapot kan texter. Just send your messages sa mga numbers kan DWNX, and follow our posts in our FB pages.
Bago ako magpaaram, inaapod ta ang atensyon kan mga barangay officials sa barangay Liboton, pirang beses na po ako nagpasabi saindo na ayuson nindo ang basura dyan sa may tongod kan samong harong sa Narra, garo baga dai po kamo nagaasikaso lalo na ang mga brgy tanod. Pakiloay ko man po sa mga nagaarapon ning basura dyan, aram na po nindo na bawal magapon dyan sige pa po kamo. May karatula na po baga dyan ang ciudad na bawal magapon basura dyan, may penalidad po sa mga violators. Puede kamo arestuhon kan mga tanod asin kasuhan.
Pagiromdom po sa mga public officials, na ang Diyos nagsusugo na maging matanos sa pagperform nindo kan saindong role sa government. Kasalan ang maging corrupt, ang maging pabaya, kasalan ang maging bastos saka kawaran respeto sa kapwa, kasalan ang pagiging abusado. Sabi sa Bible sa –
First Timothy 2:1-2:
“First of all, then, I urge that supplications, prayers, intercessions, and thanksgivings be made for all people, for kings and all who are in high positions, that we may lead a peaceful and quiet life, godly and dignified in every way.”
Ang kasalan kan mga nasa gobyerno may padusa man hali sa Diyos, sabi sa –
Romans 13:4 “For he is God’s servant for your good. But if you do wrong, be afraid, for he does not bear the sword in vain. For he is the servant of God, an avenger who carries out God’s wrath on the wrongdoer.”
Kung ika matanos asin humilde na public servant, be assured that God will raise you up and tatawan ka nya ning dunong para ika mag asenso, sabi sa –
Daniel 2:21 : “He changes times and seasons; he removes kings and sets up kings; he gives wisdom to the wise and knowledge to those who have understanding.”
Giraray, magprepara po kita sa mga kalamidad arog kaining nangyayari sato sa Camarines Sur. Mas magprepara sa mga kalamidad kan buhay sa paagi ning tamang pagtubod sa Diyos, let us pray for one another in these troubled times.
God bless you and good morning.
Ini po si Atty Angel Ojastro III, Aramon an saindong derecho, INI AN LEY!!!
