Kumbinsido ang usa ka retiradong mahistrado sa Supreme Court sa nasud-Pilipinas nga daghan ang mga hagit nga sagubangon sa atong panggobyerno ubos sa 82 anyos na nga unitary form of government karon ilawom sa atong karaang 1935 Constitution.
Sa regular news conference sa palasyo sa Malacañang, gisugilon ni retired Supreme Court Chief Justice Reynato Puno nga kining presenteng sistema sa atong estado matawag nga ‘outdated and erroneous’ hinungdan nga gikinahanglan na niini nga mo-uswag dungan sa martsa sa panahon.
“There is a need for a more appropriate balance of power amongst the three branches of government…I suggest that we depart from the American model placing too much emphasis on the independence, instead of the interdependence of the same,” segun sa kanhi hepe-mahistrado.
Gisugyot usab ni Puno nga mas maayong atong tun-an ang merito ug benepisyo nga hatod sa pagmugna sa usaka Constitutional Court ubos sa federal setup nga motuki sa mga bangi kalabot sa mga bayolasyon sa atong organic law.
Gitumbok ni Puno nga numero unong argumento pabor sa federalism mao ang lehitimong demand sa Bangsamoro nga magtukod ug ilang kaugalingong estado kun homeland ubos sa ‘right to self-determination’ diin ma-utilisar nila ang ilang kaugalingong kultura, relihiyon, lengguwahe, tradisyon, kostumbre o mga pangandoy.
Dugang ni Puno nga malagmit kini usab ang mas halawom nga rason sa rebelyon karon sa Marawi City ubos sa Maute group ug nga mas maayong madawat nato ang realidad-internasyunal sama sa nasinatian sa mga progresibong federal states sama sa Spain, Belgium, Canada ug India.
“It is about time for us to revisit the federal dream of Jose Rizal supported by Emilio Aguinaldo and Apolinario Mabini,” matud sa kanhi opisyal sa labing hataas nga hukmanan.
RadyoMan June Duterte
