Davao City – Angay lang mabalaka ang katawhan sa pagsaka sa temperatura sa panahon karon tungod kay magdala kini og epekto sa tanang adunay kinabuhi sa kalibutan.
Si Kinaiyahan Foundation Focal Person Betty Cabasares nagpahimangno daan sa katawhan nga mas mu-grabe pa ang pag-init sa kalibutan sa sunod nga katuigan hatud sa global warming ug climate change.
Ang global warming phenomenon nagpasabot sa pagtaas sa temperatura ug samtang ang climate change mao ang epekto sama sa init sa panahon,bagyo ug daghan pang uban.
Segun sa mga eksperto,ang kalibutan nakaagi na og global warming kapin upat na ka bilyon ka tuig ang miagi ug natigayon ang warm age cycle sa kalibutan usa na ka gatos ka libo ka tuig ang nakalabay.
Apan karon, ang kainit sa kalibutan katloan na hatud sa nagsambog sa init sa adlaw ug sa gipangsunog nga fossil fuel or energy nga nahimong carbon dioxide nga misaka sa atong kawanangan.
Nasuta sa pagtuon nga kung taas ang temperatura sa kalibutan, ang ‘dissolved oxygen’ sa ibabaw nga bahin sa parat ug sa tab-ang nga tubig maapektohan diin ang mga isda maoy unang madisgrasya.
Gibutyag ni Cabasares nga kung magpadayon ang pagsaka sa temperatura, mukuyanap ang kagutom sa tibuok kalibutan tungod kay mokunhod man unya ang produksiyon sa tinubdan sa pagkaon gikan sa tubig ug sa mala sama pananglit sa agrikultura.
Giingon ni Cabasares nga muabot ang panahon nga ang hinungdan sa kaguliyang ug giyera sa mga kanasuran mao na ang pag-inilugay sa mainom nga tubig ug pagkaon ug dili na ang kasamtangang bangi tinukmod sa teritoryo or borders kun mga utlanan.
Gawas niana, mukuyanap usab ang kuyaw ug lahi-lahi nga balatian sa tawo.
Gimahay ni Cabasares ang mga nagdumala sa panggobyerno kaniadto kay gibale wala lamang nila ang mga pasidaan sa mga eksperto labot sa global warming ug climate change nga nagpatigbabaw na karon sa kalibutan.
Gibatbat pa sa focal person nga ang makaluluoy pag-abot sa panahon mao ang sunod nga mga henerasyon kay sila ang muani sa pagka-iresponsable ug pagpasagad sa kasamtangang henerasyon.
Busa gi-aghat ni Cabasares ang kagamhanan ug ang katawhan sa pagtanum og daghang mga kahoy aron sa ingon mubalik ang kalasangan nga maoy maghigop sa global warming ug climate change nunot sa gisu-nog nga fossils sama sa coal ug uban pa.
Apan kung padayon nga dili manumbaling ang gobyerno ug ang mga tawo sa pagtanum og kahoy, basin ma-abtan pa sa kasamtangan nga henerasyon ang ngilngig nga epekto sa global warming ug climate change sa entero kalibutan.
RadyoMaN Joel Viray
