Nakasulay na ba ka nga anaa ka sa grabeng kaguol, wala nakay gana ug wala kanay interest? Para nimo mura naka’g malumos sa problema?
Nagkadaghan ang mga tawo nga nakasinati’g mental health issues. Sagad niini niagi’g, depresyon, anxiety, burn out ug post traumatic stress.
Kini sumala sa usa ka psychologist nga si Rachelle Bersamin, kinsa usa sa mga gatanyag karon og libreng counseling sa dakbayan sa Davao ilawom sa adbokasiya sa Philippine Mental Health Association Davao.
“Daghan kaayo ang naga-suffer og depression globally ug kini ang ginatutukan because taas kaayo siya’g risk sa suicide.”
Sumala kang Bersamin nga sa pagtulun-an sagad sa niagi’g depresyon o sa maong psychological disorder mga adolescents ug mga young adults.
Kaniadto nag-edad 19-29 ang sagad maigo sa depresyon apan karon nagkabata na diin aduna nay 15-29 anyos.
Mga kababayen-an kun sa ratio, sa matag usa ka lalaki adunay duha ka mga babaeng nakasinati’g depresyon.
Sumala sa eksperto, mamahimo kang makatabang sa imong miyembro sa pamilya o higalang posibleng adunay depresyon pinaagi sa pagpaminaw kaniya.
“Naa miy ginatawag nga emphatic listening, kanang maminaw ka dili lang palapos sa pikas dunggan. Unsaon nato pagkaingon nga naminaw gyod ka sa imong higala. Kay ang tawo nga naminaw maka-raise siya’g question, maka-clarify ug maka-summarize sa imong giistorya, ang feeling sa tao nga imong gipaminaw is nakasabot gyod siya sa akoa.”
Kinahanglang careful usab sa pagbuhi og mga istorya ngadto sa usa ka tawong adunay ginaagiang depresyon, likayan usab ang pag-bugal bugal ug pagsulti sama sa ‘okay ra na’ ug pagbasol ngadto kaniya.
“‘Best nimong maistorya sa tao is unsa akong pweding itabang sa imo? Sige, i-istorya kay paminawon tika. But you have to be true to your statement or words nga imo siyang paminawon kay basi’g musapaw ka sa iyaha? Like naa bya tay tendency nga kanang nagsaysay na siya iyahang gibati, nagpagawas na siya tapos kumpetensyahan sad nato nga ako gani tong una, it will not help. Si kuan gani nakaya niya, kaya na nimo. Mao na akong ginaingon nga nindot atong intensyon sa pagtabang sa pag-ingon ato, pero posible nga wala siya nakatabang sa tao. ”
Giawhag sa ni Bersamin, ang mga niagi’g depresyon nga dili mataha o mangayo og tabang sa higala, pamilya ug sa mga mental health experts.
Ang atong huna-huna bintana kini sa atong lawas ug kalag, busa kinahanglan usab kinig proper nourishment.
Atleast magbaton ta’g 8 hours nga tulog, mag-healty diet, take a rest o break, meditate, i-manage usab nato atong stress ug mag-ampo sangpit ug salig kita sa atong Ginoo.
“Trust in the Lord with all your heart, and do not lean on your own understanding.” -Proverbs 3:5
RadyoMaN Aimee Guinita
