Davao City – Tuig 1998 dihang napanday ang balaud nagtagana sa party list system of election sa nasud diin 20 porsento sa mga magbabalaud sa Kongreso langkuban sa marginalized sectors.
Ang pinakapunting sa party list system mao ang paghatag og tingog sa marginalized sector sama sa mag-uuma, lumad, mamumuo, kabatan-onan, kababayen-anug uban pa ngadto sa kongreso.
Sumala ni Ateneo De Davao University Professor Ramon Beleno III nga nindot ang partylist system kay naghatag kini og kahigayonan sa yanong lungsoranon nga madala ang ilang mulo ngadto sa Kongreso.
Apan ang problema lang kay wala matuman ang katuyoan sa party list sanglit nawala sa passing ang tinuod nga marginalized sector tungod sa kakuwang sa sapi nga ikabayad sa rehistrasyon ngadto sa COMELEC.
Segun ni Beleno, ang party list gihimong dalan sa mga sakop sa traditional politicians ug sa mga organisasyon nga kontra sa gobyerno aron makalingkod sa Kongreso sa masayon nga paagi.
Sama na lamang sa mga party ist nga iya sa kaalyado sa CPP-NPA-NDFP diin sa panahon sa budget hearing usa sa mga sangay sa kagamhanan ginaipit mao ang AFP.
Gigamit sa mga organisasyon nga may koneksyon sa kumunista ang Kongreso aron makasulod sa kagamhanan aron makakuha og pundo sama sa pork barrel kaniadto sarang magamit sa lihok protesta.
Ang maong alegasyon makapila na kahigayon gilimod sa mga party list nga m’y koneksyon sa kumunista kinsa naningkamot maguba ang demokrasya aron maduso ang ilang porma sa gobyerno.
Hinoon, supak si Beleno sa sugyot nga papason ang party list system kay mag-unsa na lang ang marginalized sector kung wad-an sila og kahigayonan nga makalingkod sa Kongreso.
Aron wala na’y trapo nga pulitiko ug mga organisasyon nga mga prente sa kumunista nga magamit sa party list, mas maayong istriktohon ang mga provisions sa balaud, dugang ni Beleno.
RadyoMaN Joel Viray
