Davao City – Matuod gayud ang panultihon: ‘Water will always seek its own level’ – pangitaon gayud sa tubig ang iyang hustong dalan ug kapaingnan bahala na’g lampornason niini ang kabalayan, komunidad ug kalungsuran bitbit ang daghang mga hugaw ug debris nga motampo usab sa tumang kapeligro ug kadistroso niini ngadto sa tawo.
Lesson #1: Sa bangi tali sa kinaiyahan ug sa tawo, wala gayuy ikasarang kitang tawo, mao man gani nga gitudloan ‘ta sa atong mga katigulangan nga ‘mapugngan pa’y baha.’
Ug kay dili man gayud nato kayang duphan o pugngan ang balandra ug haguros sa baha, ang ato na lamang pwedeng buhaton mao ang paglikay sa dalan nga malagmit niyang ig-on ug agian.
Daghang namatay kun casualties sa nanglabay’ng mga kalamidad gumikan kay ang tawo magpatunga man sa kalsada kun rumbo sa katalagman. Nahinumdom pa ba mo sa nahitabo sa Cagayan de Oro atol sa bagyong si ‘Sendong’? Daghan ang namatay niadtong tungora kay ang mga lungsuranon diha man nagtukod sa ilang mga payag sa sentro gayud nga direksyon sa bagyo.
Lesson #2: Tun-an, akseptahon, dawaton ug ato nang batasanon ang pagtuman sa reglamentong ‘preemptive evacuation’ diin mohiklin na kita sa mas luwas nga mga dapit una pa man mokunsad ang trahedya sa atong nahimutangan.
Lesson #3: Daghan pa kita’g pwedeng buhaton sa pagpahitsas sa atong mga area sa panahon sa kalamidad pananglit ang pagpamalit ug mga rubber boats, floating devices, life vests, rescue vessels and seacrafts, rescue helicopters, mobile emergency units, staff and personnel aron maatiman ug ensakto ang mga bakwit sa ilang mga nesesidad sama sa pagkaon, medisina ug uban pa.
Ug Lesson #4: Dili ‘ta mag-panic: Kinahanglan ato gayung sayron kun unsa ba nga matang sa katalagman ang posibleng masinatian sa inyong lokalidad. Ug sa dihang nasayud na ‘ta, buhaton na nato ang sibo nga pagpangandam.
Stay safe, mga kasama. Tutok lamang gayud sa mga inpormasyon ug mga balita, magbantay ug mag-vigilar ‘ta sa atong palibot ug dili gayud mo-kumpyansa. God bless sa tanan ning panahon sa tumang hagit ug kalisud!
RadyoMaN June Duterte
