Davao City – Matuod nga realidad na sa kalibutan karon ang gyera: Many of the world’s conflicts are settled by war where the winners dictate the terms of the ensuing peace with the losing party conceding in return, in exchange for stability.
Apan ang senaryong gubat kun panagkumbate angay lantawon nga katapusang opsyon lamang. Gani, matud pa sa usaka ka makinaadmanong pulong sa Latin: ‘Si vis pacem, para bellum’ – If you want peace, prepare for war.
Ang istilo sa ubang dagkung nasud kun superpowers sa kalibutan naggamit sa gyera nga pangbalanse kontra sa kaaway kun kaatbang under the doctrine of Balance of Power, or Balance of Terror.
Makita nato kini sa pag-arma sa mga dagkung estado sama sa America, Russia, China, Iran, North Korea ug uban pa pinaagi sa pagpalambo sa ilang tagsa-tagsa ka kapasidad pag-develop sa makamatay nga armas-nukleyar.
Sa Indo-Pacific region, makita nato nga grabe ang pag-militarize sa mga gamhanang nasud sama sa China diha sa South China Sea.
Kitang gamay’ng nasud igo na lamang sa pagsud-ong sa mas dakun nga bangi sa dagkung kanasuran sanglit wala man kitay igong ikasarang kun pananglitan mo-apil apil pa kita sa usaka shooting war.
Pinaka-epektibo natong hinagiban nga nahibilin karon sa atong mga kamot mao ang baraha sa diplomasya. Oo, nabalaka kita sa gipanghimo karon sa China sa pagpabarug ug missile defense system ug sa iyang pagkabarumbado sa world stage, apan mas makaayo sa nasud kun molugar kita sa mas luwas nga posisyon.
Mangandam ‘ta pananglitan dili na gayud kalikayan ang gubat, makig gyera ‘ta apan ato usang hutdon ang tanang available options nga ania kanato karon.
RadyoMaN June Duterte
