Kahibalo ta nga sa kristyanong nasud, sama sa Pilipinas, ang mga pinoy daghang pamaagi kung ginaunsa nato paghandum ang nasangpit nga adlaw, nagkalain-laing tradisyon ang makit-an ug mapasa ngadto sa mga musunod pa nga mga henerasyon, unsa ba sagad ginabuhat sa mga pinoy ilabi na sa mga kaigsuunan natong romanong katoliko atol sa kalag-kalag?
Sumala ni Alicia Abo, caretaker sa Roman Catholic Cemetery nga nahimutang sa Madapo Hills ning syudad sa Davao matud niya nga kaniadtong unang panahon, naandan na nga ginaduaw ang mga batang namatay matag Nobyembre 1 samtang ang mga hamtong nga mipanaw ginaduaw matag Nobyembre 2 apan karon dungan ng ginaduaw ang bisan unsang klaseng edad sa mga namatay nga gilubong sa sementeryo mapa-Nobyembre 1 o 2 man kini.
Usa ang kalag-kalag sa daghang kalihokan sa pilipinas diin sagad magkatapok-tapok ang mga miyembro sa pamilya ingon pa reunion diin ang uban walay trabaho, walay klase, deklaradong holidays sagad ang Oktubre 31 ug Nobyembre uno, pamaagi na usab kini aron magkitaay, magkahinabiay ang matag usa atol sa ilang pagbisita sa ilang minahal sa kinabuhi gani ang uban naandan na mga mag overnight ug sa sulod na sa sementeryo matulog.
Gawas niini, dili gyud mawala sa tradisyon sa mga pinoy ang pagdala og bulak ug pagkaon, pagkaon nga pwedeng paborito sa ilang nipanaw na nga mga minahal o bisan unsang pagkaon gani nagadala usab ang uban og pagkaon nga ilang saluhan atol sa pagbisita nila sa lubnganan sa ilang mga pinalanggang nitaliwan na.
Human sa pagbisita kun pagbiya na sa mga sementeryo, naandan na sa mga katoliko ang pagpalina o pagpaaso gamit ang mga laya nga bulak o dahon diin nagatuo sila nga pamaagi kini aron pag-abog sa mga dautang espiritu.
Gawas sa pagduaw ug paghalad sa sementeryo, duna usab Halloween party nga kasagarang ginapahigayon sa gabii sa Oktubre 31 diin nagasuot ang mga pinoy og mga horror costumes, naga- trick or treat, pag-adto sa mga hadlok nga mga lugar sama sa haunted houses ug uban pa.
Magkalahi-lahi man ang mga tradisyon nga ginabuhat sa mga pinoy atol sa kalag-kalag, usa lang ang labing importante niining tanan, kini mao ang paghandum sa mga minahal nato nga nipanaw na ug ang paglab-as sa matahom nato nga kasinatian ug ang tumang kalipay uban nila sa dihang ania pa sila uban nato dinhi sa kalibutan.
Tinuod nga kitang mga Pinoy, abunda gayud sa mga tradisyon nga nakuha sa atong mga kaliwatan, bahandi usab kini nga sarang mahatag nato silbing legasiya ug handumanan ngadto sa musunod pang mga henerasyon.
RadyoMaN Renz Barbarona
