Davao City – Gikabangian karon sa pabor ug kontra ang pederalismo nga sistema sa panggobyerno nga maoy planong ihulip sa presidential-unitary form of government sa atong nasud.
Matud ni former Senate President Aquilino ‘Nene’ Pimentel, Jr. ang pederalismo maoy tubag sa dugay na nga mulo sa Mindanao gumikan sa dili makiangayon nga pagbahin-bahin sa kalamboan nga napahimuslan sa imperyalistang Maynila.
Pabor si Akbayan Davao City convenor ug Ateneo de Davao University (ADDU) Professor Randy Ponteras nga rebisahon ang 1987 Philippine Constitution aron mailisan og pederalismo ang panggobyerno sa nasud isip hulip sa unitary system.
Gumikan sa 1987 Philippines Constitution naglisod ang mga langyaw’ng magpapatigayon nga magbubo og capital sa negosyo sa nasud rason ngano nabilin ang Pilipinas sa silingangang mga nasud sa Asya sa natad sa ekonomiya ug sa kalamboan sama sa China nga miabli sa pultahan sa globalization.
Giingon ni Ponteras nga dinhi sa Mindanao, dugay na gipanawagan sa daghang sektor ang pag-usab sa balaud ug giduso ang pederalismo sanglit mao kini ang gituhuang dalan sa kalamboan ug daghang oportunidad matilawan natong mga Pilipino.
Dakong tabang ang pederalismo sa pagsulbad sa dagkong suliran sa nasud sama na lamang sa kakuwang sa imprastraktura ug kalamboan, kahuyang sa ekonomiya ug kapobrehon, lakip na ang kriminalidad.
Dugang sa professor nga ang mga nasud nga pederalismo ang sistema sa gobyerno pulos nagmalamboan ug dunay kalinaw kansang kinabuhi ug nagpuyo aning mga lugaraha angat ug haruhay.
Nasayran nga 90% sa balaud sa Pilipinas kinutlo gikan sa Amerika apan ang bugtong wala makuha sa nasud mao ang pederalismo nga pamaagi kay kung giapil na lang kini unta wala nay lugar sa atong nasud nga nakitilan sa kalamboan.
Apan kun si Prof. Ponteras ang papilion kun unsang klase nga Federal Model angay sa pilipinas kana ang pederalismo sa Malaysia ug ang sistema sa China kay mao kini ang haom sa usa ka nasud nga katag-katag ang isla ug dunay lahi-lahi ang kultura, praktis ug relihiyon sama sa atong nasud.
RadyoMaN Joel Viray
