Dapitan City, Philippines – Disyembre 30, 2023 – Sa usa ka makasaysayanon nga panghitabo sa dakbayan sa Dapitan, ang ika-127 nga anibersaryo sa pagkamartir ni Dr. Jose Rizal gitambungan sa usa ka apo ni Dr. Jose Rizal – si Ms. Gemma Cruz Araneta, usa ka kaliwat sa iyang igsoon nga si Maria Rizal- Cruz.
Si Ms. Araneta, kanhi Kalihim sa Departamento sa Turismo, naghatag ug bag-ong kahayag sa pagkadestiyero ni Rizal sa Dapitan, nga nagwagtang sa sayop nga pagtuo sa kadaghanan nga kini naggikan sa iyang mga nobela. Nakig-alayon siya sa istoryador nga si Ambeth Ocampo, nga nag-ingon nga ang tinuod nga sala ni Rizal mao ang pagtukod sa La Liga Filipina, usa ka rebolusyonaryong organisasyon nga nagtumong sa paghiusa sa tibook Pilipinas ug paghagit sa kolonyal nga pagmando sa Espanya.
Matud pa ni Ms. Araneta nga klaro ang tumong ni Rizal. “Naisip niya ang isang nagkakaisang Pilipinas, isang bansa kung saan umunlad ang edukasyon, agrikultura, at komersyo, at kung saan ang mga mamamayan ay protektado mula sa kawalan ng katarungan. Ang La Liga Filipina ang kanyang plano para sa isang progresibo at matatag na kinabukasan.”
Gihatagan pa niya og gibug-aton nga ang nahuna-hunaan ni Rizal dili lang usa ka plano. “Ang kanyang pagkadisteyero sa Dapitan ay hindi lamang isang parusa; ito ay isang laboratoryo para sa kanyang mga ideya. Nagtatag siya ng paaralan, nagsagawa ng medisina, at pinalakas ang lokal na komunidad. Ang Dapitan ay naging isang ehemplo ng kanyang pangarap na bansa,” paliwanag niya.
Gibundak usab ni Ms. Araneta ang usa ka dakong hagit: “Nag-iwan na si Rizal ng blueprint para sa Pilipinas? Naniniwala akong ginawa niya ito hindi lamang sa mga layunin ng La Liga Filipina; ito ay nasa kanyang mga aksyon, kanyang mga isinulat, at kanyang di-natitinag na sigasig. Hinihimok ko ang mga Local Government Units, ang akademya, at ang sektor ng seguridad na sundin ang kanyang mga plano para sa ikauunlad ng bayan.”
Ang iyang tingog milanog sa kasingkasing sa mga Dapitanon. Ang presensya sa usa ka miyembro sa pamilyang Rizal, inubanan sa madasigon nga panawagan ni Ms. Araneta sa paglihok, naghatag sa paghandom sa iyang sakripisyo ug usa ka bag-ong katuyoan.
Si Dapitan City Mayor Seth Frederick P. Jalosjos, usab nagpalanog sa panawagan ni Ms. Araneta, nag-awhag sa mga Dapitanon nga mahimong henerasyon nga nagtuman sa mga damgo ni Rizal. Siya naghanduraw sa usa ka siyudad ug usa ka nasud, diin ang matag lungsoranon nagbarug nga madasigun pinagi sa damgo sa nasudnong bayani.
Nasaksihan usab ni Ms. Araneta ang dakong pagmahal ug respeto sa mga taga Dapitan ngadto sa iyang lolo pinaagi sa paghalad ug mga bulak sa iyang monumento. “Eto ang unang pagkakataon na nakita ang ganitong paggalang at pagmamahal ng isang komunidad sa kanya,” siya emosyonal nga miingon. “Napupuno ako ng pag-asa, alam ko na ang kanyang pamana ay patuloy na nagbibigay-inspirasyon sa bawat henerasyon.”
Si Ms. Araneta, kanhi Kalihim sa Departamento sa Turismo, naghatag ug bag-ong kahayag sa pagkadestiyero ni Rizal sa Dapitan, nga nagwagtang sa sayop nga pagtuo sa kadaghanan nga kini naggikan sa iyang mga nobela. Nakig-alayon siya sa istoryador nga si Ambeth Ocampo, nga nag-ingon nga ang tinuod nga sala ni Rizal mao ang pagtukod sa La Liga Filipina, usa ka rebolusyonaryong organisasyon nga nagtumong sa paghiusa sa tibook Pilipinas ug paghagit sa kolonyal nga pagmando sa Espanya.
Matud pa ni Ms. Araneta nga klaro ang tumong ni Rizal. “Naisip niya ang isang nagkakaisang Pilipinas, isang bansa kung saan umunlad ang edukasyon, agrikultura, at komersyo, at kung saan ang mga mamamayan ay protektado mula sa kawalan ng katarungan. Ang La Liga Filipina ang kanyang plano para sa isang progresibo at matatag na kinabukasan.”
Gihatagan pa niya og gibug-aton nga ang nahuna-hunaan ni Rizal dili lang usa ka plano. “Ang kanyang pagkadisteyero sa Dapitan ay hindi lamang isang parusa; ito ay isang laboratoryo para sa kanyang mga ideya. Nagtatag siya ng paaralan, nagsagawa ng medisina, at pinalakas ang lokal na komunidad. Ang Dapitan ay naging isang ehemplo ng kanyang pangarap na bansa,” paliwanag niya.
Gibundak usab ni Ms. Araneta ang usa ka dakong hagit: “Nag-iwan na si Rizal ng blueprint para sa Pilipinas? Naniniwala akong ginawa niya ito hindi lamang sa mga layunin ng La Liga Filipina; ito ay nasa kanyang mga aksyon, kanyang mga isinulat, at kanyang di-natitinag na sigasig. Hinihimok ko ang mga Local Government Units, ang akademya, at ang sektor ng seguridad na sundin ang kanyang mga plano para sa ikauunlad ng bayan.”
Ang iyang tingog milanog sa kasingkasing sa mga Dapitanon. Ang presensya sa usa ka miyembro sa pamilyang Rizal, inubanan sa madasigon nga panawagan ni Ms. Araneta sa paglihok, naghatag sa paghandom sa iyang sakripisyo ug usa ka bag-ong katuyoan.
Si Dapitan City Mayor Seth Frederick P. Jalosjos, usab nagpalanog sa panawagan ni Ms. Araneta, nag-awhag sa mga Dapitanon nga mahimong henerasyon nga nagtuman sa mga damgo ni Rizal. Siya naghanduraw sa usa ka siyudad ug usa ka nasud, diin ang matag lungsoranon nagbarug nga madasigun pinagi sa damgo sa nasudnong bayani.
Nasaksihan usab ni Ms. Araneta ang dakong pagmahal ug respeto sa mga taga Dapitan ngadto sa iyang lolo pinaagi sa paghalad ug mga bulak sa iyang monumento. “Eto ang unang pagkakataon na nakita ang ganitong paggalang at pagmamahal ng isang komunidad sa kanya,” siya emosyonal nga miingon. “Napupuno ako ng pag-asa, alam ko na ang kanyang pamana ay patuloy na nagbibigay-inspirasyon sa bawat henerasyon.”
Facebook Comments
