Davao City – Pag ampo, paghalad, pag handum: Kini pa ba gihapon ang diwa diha sa atong huna-huna ug kasing-kasing panahon sa Todos Los Santos ug Kalag-Kalag kada Nobyembre 1 ug 2?
Sa paglabay sa daghang mga katuigan, nagpabilin pa ba ang matuod nga mensahe niining giingong adlaw sa mga minatay?
Alang sa mga kaigsoonan natong Romano Katoliko kinsa sagad naghandom sa nasangpit nga mga adlaw, gipasabot ni Angelica Calano, usa ka propesor kinsa nagpadayon sa iyahang Theology Doctoral Degree dinhi sa syudad sa Davao ang kamahinungdanon sa pag ampo:
“Importante ang pag ampo especially sa mga nangamatay na because they need our prayers. So sa Catholics dili man siguro necessary magdala gyud og flowers ug pagkaon kay tradisyon naman gud na sa mga families nga mag gather sa cemetery magdala og flowers ug pagkaon especially sa mga paboritong pagkaon sa mga namatay pero kung wala moy ikapalit, your prayers are more important,” segun ni Calano.
Susama sa giingon ni Calano nga ang bulak ug pagkaon nahisubay na sa tradisyon sa mga Pinoy diin dili na gayud mahikaw ang pagdala og bulak ug pagkaon…mupalit og mga mabulukong bulak sama sa rosas, anthurium, baby’s breath ug uban pang maanindot nga klase, style ingon man pag-arrange sa bulak nga ihalad ngadto sa mga minatay.
Lakip usab ang pagkaon nga pwedeng paborito sa ilang mipanaw na nga mga minahal o bisan unsang pagkaon sama sa biko, puto, ug uban pa gani nagadala usab ang uban og pagkaon nga ilang saluhan atol sa pagbisita nila sa lubnganan sa ilang mga pinalanggang mitaliwan na sa laing kalibutan.
Apan gibatbat usab sa propesor nga dili kinahanglan nga muadto sa sementeryo aron lang makaampo sa mga kalag:
“Pwede ka bisan asa even sa balay ninyo, magdagkot lang ka og kandila and intimate heart to heart gyud nga prayer. Kana ang mas importante kay kung naa lang man ka sa sementeryo ug nag-gather mo as a family pero you are not praying useless gihapon ang inyong pag adto o pagbisita. Prayer is much important than your physical presence sa cemetery,” dugang ni Calano.
Usa lamang kini sa daghang mga kalihukan denhe sa Pilipinas diin sagad magkitaay ang magpamilya ingon man mga paryente atol sa ilang pagbisita sa ilang minahal sa kinabuhi sa sementeryo.
“Sa tinuod lang, I’m a bit saddened sa reality karon kanang pag mag November 1, 2 uso na ang Halloween parties, uso na ang pag-gather sa sementeryo para murag reunion ba pero I’m not against that. Ang akin lang is sana mabigyan talaga ng halaga kung unsa gyud ning November 1 and 2 kay kini man gyud nga time is to remember all those people nga naka-touch sa ilang life,” Batbat sa propesor.
Hinaut karon nga mahibalik kun unsa man ang tinuod nga mensahe sa paghandom nato sa nasangpit nga mga espesyal nga adlaw sa atong kinabuhi:
“Different religions man pero we are one sa pagtuo nato sa atong Ginoo, lahi lahi lang siguro ang pangalan. My hope is mabalik tong reason kung nganong naa tay November 1 and 2 nga special days nga we will make this holy days, these days should be for the saints and souls,” dugang ni Calano.
Dili man tuod malikayan nga sa atong henerasyon karon ug sa mga musunod pa nga mga katuigan malagmit mahikalimtan na ang importansya sa paghandom sa adlaw sa mga minatay, ang hagit kanato mao nga paningkamotan nato nga magbaton gayud kita sa igong katakos nga pahinumdoman ang atong mga kaugalingon ug ang atong isig ka tawo bahin sa kamahinungdanon sa tinuod nga mensahe sa gitaganang pinasahi nga mga adlaw alang sa atong mga minahal sa kinabuhi nga mitaliwan na sa laing kalibutan.
RadyoMaN Renz Barbarona
