Good morning ed and grace. Diyos marhay na aldaw po sa mga paradangog. Good morning man po sa mga senior citizens, sa mga officials kan manlain-lain na OSCA o Office of Senior Citizens Affairs sa mga banwaan. Magayon na po ang panahon ta ngonian, mababawasan na ang mga rayuma ta puede na po kamo makapaglakaw-lakaw sa luwas. Sabi po kan health experts, dakul sa mga senior citizens igwa ning degenerative bone diseases o pagluya kan mga tulang sa hawak arog kan osteoarthritis saka osteoporosis, ang hababang levels kan vitamin D nakakapalala kan mga ini, ang saldang sa amay na aga nakakaproducir ning vitamin D, imbes na magdagdag ning mga vitamin supplements mas maray po daa ang magpainit na sana.
Babalikan ta po ang naging discussion ta last year manongod sa senior citizens, ta may text po na pinaabot ki radyoman grace na pigforward man sato, basahon ta po:
“Mam Grace mapatabang man po ako ta igwa akong kahaputan kay Atty. Ojastro. Ta kami po kaya senior, ang agom ko po ma 79 na, ako man po 76 na. ang nakakakuha lang po 1 lang samo, pero pareho po kami pigpa-fill-up sa application. Salamat po. – from 0930-343-2649”
Ang sakong pakaintindi po sa text, saro lang saindang mag-agom ang tinawan ning senior citizen card saka booklet gayud dawa duwa sindang pinasurat sa magkasuhay na application sa OSCA. Lola, kung nagdadangog ka po, pakicorrect nalang po ako kung sala ang pagkaintindi ko, pero kung tama ako, padarhan mo nalang po si radyoman grace ning greeting ta birthday nya suodma.
Dai ta na po bitinon si lola sa simbag sa saiyang hapot. Mga senior citizens, saka mga kapamilya ninda, tandaan ta po na sa RA 7432, gabos na senior citizens basta nag-abot ka na sa edad na 60 years old, dapat tawan ning senior citizen ID card kan OSCA. Dai po sinasabi sa ley na kung kamo mag-agom saro lang saindo ang puede tawan. Sa mga ley na inaapod tang social legislation o mga ley na para sa pag-assist sa underprivileged na sector, liberal po ang interpretasyon, boot sabihon, dai dapat istrikto sa pagtao kan benepisyo, pinagpepresumir pirmi na pag dai direktang sabi na bawal sa ley, boot sabihon puede. Yan po sa mga ley na nag-asistir sa mga underprivileged arog kan senior citizens.
Taano po ta arog kayan ang liberal na interpretasyon sa ley?
Dahil po sabi sa parehong ley na RA 7432, sinambitan ang mga probisyon kan satong presenteng magayonon na Constitution, dangogon ta po:
Ang polisiya kan gobyerno sa maluwag na pagtao kan mga benepisyo sa senior citizens yaon sa Article 4. Ano po ang sabi kan Articl 4 kan RA 7432?
Base sa Article XV, Section 4 kan satong Constitution, duty o obligasyon kan pamilya na atamanan ang saindang mga may edad ng miembro asin ang estado o gobyerno dapat magdisenyo ning mga programs para sa social security kan elderly. Dagdag pa dyan, sabi kan Section 10 sa Declaration of Principles and State Policies kan satong Constitution: “Ang Estado o gobyerno dapat magtao ning inaapod na social justice sa gabos na parte asin lebel ning national development.” ini pa po, sabi pa kan satong magayon na Constitution, sa Article XIII, Section II: “Ang Estado o gobyerno dapat mag adaptar ning integrated saka comprehensibong paagi o approach sa pagpakaray kan salud na mahinguha na maitao ang mga essential goods, health, asin ibang pang social services sag abos na tao sa kayang halaga o affordable cost. Sabi pa kan Constitution, dapat daa tawan ning priority ang pangangaipo kan mga underprivileged, kan mga may helang, kan mga elderly o senior citizens, kan mga disabled, kan mga kababaihan saka mga kaakian.”
Dahil po sa mga probisyon nay an kan presentent Constitution, kaya naglaag man sa RA 7432 ning probisyon na parte kan programa sa pagtabang asin pagpagian sa buhay kan mga senior citizens iyo na ang pagtao sa mga nag-aataman saindang kapamilya o dawa bakong kapamilya basta iyo mismo nag-aataman, ning pribilehiyo na makaltasan ning babayaran sa income tax. Sabi po sa Section 5 kan RA 7432, ang senior citizen konsideradong dependent, sabi po baga sa dating probisyon kan National Internal Revenue Code ta, entitled ang nagbabayad ning buwis ning kaltas na P25,000 sa kada dependent. Dakulang kabawasan po kuta ini sa kasakitan kan mga pamilya na nagaataman ning senior citizens.
Tano po ta sinabi kong kabawasan kuta saka dating probisyon kan income tax law? Kawasa po ang Kongreso ta ngonian na pinamamayuhan nina Speaker Alvarez, pinasar ang TRAIN law na naghahali na sa gabos na klase ning personal saka additional exemption kan kada individual income taxpayer. Boot sabihon, hinali na po ang assistance na personal/additional exemption sa income tax para sa senior citizines.
Tutuo na popular si provison kan TRAIN law na ang mga individuals with a taxable annual income na P250,000 or less exempt na sa income tax. Pero ang dai po pighighlight sa mga information campaigns iyo na ang pag tanggal kan personal exemption of P50,000, pagtanggal kan additional tax exemption of P25,000 per dependent na aki saka senior citizen, saka pagtanggal kan premium sa health and hospitalization insurance na P2,400 per year.
Boot sabihon, garo man lang pigtransfer ang kwarta hali sa tuong kamot pasiring lang sa walang kamot, mayo man halos nabago, mas magiging madipisil po ang pagbuhay kan mas dakul na pamilya ta dagdag ang babayaran sa buwis, apuera pa kayan, ang halos gabos ng basic goods sa market, sa mga tindahan, kabali na ang mga needs kan senior citizens, nagralangkaw na. Dawa po nag increase na ang sweldo kan ibang nasa gobyerno, sabi sa initial na pag-aadal, halos mayo man sana pong saysay yan dahil nagdodoble na man gabos na gastuson. Ang TRAIN law na nagtanggal kan saindong exemption sa tax, pinirmahan na man po ni president Duterte.
Sa naheling ko na initial draft kan proposed Constitution na pinag-oorolayan ning medyo pasikreto sa Kongreso, yaon na ang draft na ini kan 2016 pa, hinali na po ang mga probisyon sa social legislation na nasambitan ko na yaon sa presenteng Constitution ta.
Ayan po. Sana nakatabang kita sa pagdagdag kan pagkasabot kan gabos sa ley. Magtext or call lang po sa mga numbers kan DWNX kung may mga hapot na legal.
Bago po ako magpaaram, sato pong sunudon ang mga tugon kan Diyos sa pag ataman sa mga senior citizens, ta maski po ang gobyerno ta sinusugo man na dai pag halion sainda ang tamang assistance and care. Sabi sa bible sa –
Deuteronomy 15:11 – For the poor shall never cease out of the land: therefore I command thee, saying, Thou shalt open thine hand wide unto thy brother, to thy poor, and to thy needy, in thy land.
Sa paghali po kan mga derecho tang ini sa personal and additional tax exemptions kan mga senior citizens asin families ninda, garo po pagbalga sa sabi kan bible sa –
Proverbs 22:22 –
Do not rob the poor because he is poor, Or crush the afflicted at the gate;
Kaya po ang tugon sato kan Diyos, dai maging silencio sa mga bagay na ini. Sabi sa –
Acts 18:9 – Then the Lord spoke to Paul in the night through a vision, saying, “Be not afraid, but speak and hold not thy peace.
Saaga po giraray. Be safe, stay healthy and don’t forget to pray without ceasing.
Ini po si Atty Angel Ojastro III
Aramon an saindong derecho, INI AN LEY!!!
