LAND AREA INDICATED SA TAX DEC, PUEDE NA FOR PURPOSES OF SALE?
Good morning po sa mga listeners kan DWNX. Harani na po ang kralasehan, ngonian pa sana mag-ipos-ipos na kita habang amay-amay pa ta mamarahal na naman ang barakalon. Ining TRAIN law kan presenteng administrasyon grabe ang epekto sa pagbuhay kan mga ordinaryong namamanwaan, kadaklan po sa makukuang buwis ibabayad man lang kan gobyerno ta sa mga utang sa China. Let us pray na tawan ning Diyos ning wisdom and puso para sa mga Pilipino ang satong mga lideres.
Pagolayan ta ngonian na aga ang tungkol sa barakalan ning daga gamit ang tax declarations. May text sato, basahon ta:
“good morning po. Pakihapot man po ki atty. angel kung tama man po na ang nakalaag sa tax declaration na sukol kan daga iyo man an babayadan kan nagbakal dawa dai pa ang actual na sukol? salamat po.”
Importanteng pag-olayan ta po ang arog kayan na mga transaksyon. Taano po?
Nadiscuss ta kan sarong aldaw na more than 4 million hectares pa kan mga alienable and disposable lands ang mayo pang mga titulo. Kadakul ang land scams ang nangyari asin padagos na nangyayari. Sa span of more than 20 years ko na po bilang abogado, kadakul ng mga kaso ning panloloko sa barakalan sa daga ang naikunsulta sako, kabali dyan ang barakalan na ang basehan lang tax declaration.
Balikan ta po ang hapot kan texter, kung puedeng basis kan sale ang sukol kan daga na nakalaag sa tax declaration lang, ta mayo pa ning actual survey ang daga.
Asumiron ta na mayong ibang issue sa daga kundi ang sukol lang, mayong issue sa ownership halimbawa. Sabi po kan Supreme Court sa kasong Naranja, et al. vs Court of Appeals, decided kan 2009, para maging balido ang sarong contract of sale kan daga, dai kaipuhan ang technical description na hali sa pagsurvey kan sarong surveyor. Ang Contracts of sale kan real property mayo man ning prescribed form para sa validity. Basta yaon ang gabos na essential requirements for their validity kan sale base sa Article 1458 kan Civil Code. Anu-ano po ang requriements nay an?
(1) consent or meeting of the minds kan mga lado na sinda nag a-agree sa barakalan; (2) igwang determinadong subject matter – may specific na daga na pigrerefer sa agreement; and (3) may presyo, may nakalaag na kantidad ang daga.
Sabi pa kan Supreme Court, ang failure kan mga lado na i-specify with absolute clarity ang daga sa paagi ning technical description bakong issue. Ang importante po daa, na igwang particular na daga na pinagoolayan. Pero romdomon lang po nindong maray, ta sa kasong ini, ang deed of sale klaradong pig identify ang daga sa paagi kan lot numbers, lot areas, and igwang certificate of title na nakamention. Maski dai piglaag sa deed of sale ang technical description, igwang other documents na puedeng basehan kan sukol kan daga. Kaya kung ang pagpabakal kan texter ta kan daga igwang other documents arog kan cadastral survey hali sa DENR, o igwa halimbawa ning description ang daga na ini igwang mga lot numbers kan mga pagtaraid na daga, and igwang inidicated na land area ang binabakal mo, puede na man magpirirmahan sa deed of sale. Uliton ko po, basta sure ka na ang nagpapabakal iyo nanggad ang landowner.
Ta may mga bagay na dapat romdomom ang sisay man na mabakal daga: 1. dai magbakal pag dai sure na ang nagpapabakal iyo ang maysadiri. Dakul ng mga kason ang nangyari na ipinabakal ang daga sa nagkakapira, gamit lang ang tax declaration. 2. Dai magbakal ning daga na dawa pa sure ang ownership kan seller, pero ini nasa laog kan inaapod na non-buildable area. Ano po yan? Igwang mga zoning ordinances ang mga LGUs na nagbabawal magpatogdok structures maski sa private lands kung nasa right of way kan publiko arog kan harani sa highways, and kung igwang mandatory setback sa mga beachfronts. Puedeng dai man yan aram kan seller pero nasa buyer ang pagverify sa munisipyo kung buildable ang area, bago ka pa magpirma sa deed of sale. Ta baka nabakal mo na, tapos pag apply mo for building permit o fencing permit, mabigla ka na dai ka palan puede maglaag ning ano mang improvements, sayang si kwarta mo saka ang plano mo sa daga. Frustrating and nakakadepress po baga yan.
Dakulang leksyon po dapat sato ang nangyari sa Boracay. Sabi po sa desisyon kan Supreme Court sa Boaracay island as early as 2008, ang Boracay Island sadiri kan Estado, ang mga developers duman nagbarakal daga base lang sa tax declarations. Ang tax declarations po bakong proof of ownership kan daga, proof lang yan na nagbabayad amelyar. Dawa sarong lessee lang sa daga puedeng magbayad land tax sa ngaran nya.
Ayan po. Kung may mga dagdag na hapot, magtext or call lang sa numbers kan DWNX.
Bago ako magpaaram, ang Diyos naghayag sato na ang mga kadagaan sa kinaban ipinagkakatiwala nya sa mga taong maotob sa mga plano Nya. Dai dapat hinahaluan ning kasalan ang pag gamit kan mga daga – dai dapat gamiton sa personal enrichment lang, dai gamiton sa pang-aabuso, dai gamiton kan mga nasa poder para lalo pang magkapoder. Gabos dapat uyon sa mawot kan Diyos. Sabi sa bible sa –
Jeremiah 27:5 King James Version (KJV) 5 I have made the earth, the man and the beast that are upon the ground, by my great power and by my outstretched arm, and have given it unto whom it seemed meet unto me.
Ini po si Atty. Angel Ojastro III Aramon an saindong derecho, INI AN LEY!!!
