GIHANGYO sa Sangguniang Panlalawigan sa Bukidnon ang Presidential Action Center (P.A.C.) nga matabangan kini nga mapadali ang pagpawas sa usa ka deklarasyon nga mag-ila sa duha ka han-ay nga mga bukid sa probinsya, ang Mt. Pantaron [nga nahimutang sa mga lungsod sa Impasugong – Cabanglasan – San Fernando – syudad sa Malaybalay] ug Mt. Tago [nga makita usab sa lungsod sa Impasugong pangadto sa Pulangi sa syudad sa Malaybalay], tanan sakop sa ikaduhang distrito sa Bukidnon, isip mga protektadong lugar ubos sa Expanded National Integrated Protected Areas System (ENIPAS) Law nga gipirmahan ni Presidente Rodrigo Roa Duterte sa tuig 2018.
Gipadayag niini nga sukad sa tuig 2010, nakasumite na ang SP ug susamang hangyo ngadto sa Department of Environment and Natural Resources (DENR) alang sa conversion sa maong kabukiran isip protected areas. Gani, nakumpleto na sa usa ka foundation assessment team ang dokumentasyon ug pagmatuod sa natumbok nga mga lugar alang sa maong katuyuan ug kini giduso ngadto sa DENR – Biodiversity Management Bureau, apan hangtud karon wala gihapon kini madeklara nga protected areas.
Subay sa timetable sa maong assessment team, ang rekomendasyon ngadto sa Office of the President nga mag-isyu sa gilauman nga Presidential Proclamation, niadtong Disyembre 2019 pa unta. Disyembre 2020 na karon apan ang Biodiversity Management Bureau wala pa gihapon makasumite sa rekomendasyon alang sa deklarasyon ngadto sa Opisina sa Presidente.
Gipaningkamotan sa SP nga dinalian kining madeklara isip protected areas gumikan dinhi makita sa Mt. Pantaron ug Mt. Tago ang taas nga biodiversity value tungod sa daghan ug lain-laing endemic flora and fauna. Kini ang usa sa mga nagpabiling kabukiran sa probinsya nga wala pa kaayo masuhid busa angayan lamang nga madeklara aron maprotektahan.
Ang ENIPAS Law nagsiguro sa integridad sa biodiversity ug ecosystem diin nakita sa pipila ka kabukiran lakip ang kadagatan sa nasud nga paspas kaayo ang pagkapukan, rason nga gipaningkamotan ni Presidente Duterte nga mapreserba ang kabukiran ug kadagatan aron ang mosunod nga henerasyon makapasigarbo sa gihapon sa abunda nga biodiversity ug ecosystem sa Pilipinas.
