Davao City – Padayon karon ang pagbuga og abo sa Taal Volcano diin gi-abot na niini ang Laguna Province ug kasikbit nga mga dapit sa Batangas maong gi-abisohan dayon ang mga nanimuyo diha sa onse kilometros nga radius ang gilay-on gikan sa sentro sa pagbuto nga muhiklin na sa ilang mga pinuy-anan aron makalikay sa peligro nga dala sa nag-alburotong bulkan karong panahona.
Matud ni Philippine Volcanology and Seismology (PhiVolcs) Director Undersecretary Renato Solidum, walay kausaban ang aktibidad sa Taal ug nagpadayon ang iyang pagbuga og abog nga naghatag og kadelikado sa panglawas sa mga tawo nga makahanggab niini kun kining gitawag og ash fall.
Sa pagkakaron, gikabalak-an ang gitawag nga ‘violent volcanic eruptions’ sanglit namatikdan sa mga seismic experts nga aduna nay na-develop nga ‘lava fountaining’ sa kilid nga bahin sa maong bulkan.
Dili pa matumbok kung pila ka silingang mga lugar sa Batangas ang hingpit maapektohan sa volcanic eruptions kay mag-depende kini kung unsa ka habog ang pagbusikad ug direksiyon sa hangin nga maoy mopadpad sa abog sa bulkan diin usa sa mga lugar nga naapektohan karon mao mismo ang Metro Manila.
Sa talaan nga gipagawas sa Tokyo Volcanic Ash Advisory Center, ang altitude sa buto sa bulkang Taal miabot na og 55,000 feet kun 16.8 kilometers above sea level.
Sa datos gikan sa volcanodiscoveries.com, nasuta nga muabot na diay sa 35 ka higayon mibuto ang bulkang Taal gikan niadtong tuig 1572 ug hangtud karong tuig 2020 ug nga niadtong January 30, 1911 usa sa pinakamakalilisang nga eruption nahitabo diin mokabat sa 1,500 ka mga tawo ang gikatahong namatay gumikan sa ‘hot steam’ ug lapok nga gibugwak sa maong aktibong bulkan.
Sumala ni Solidum, wala pa nagpakita og senyales ang bulkan nga moundang na kini sa iyang eruption activity ug kini nagpasabot nga posibleng magdugay pa ang delubyo nga masinati sa katawhan ug labaw na sa mga residente nga direktang naapektohan sa pagbuto niini.
Hinoon, giipaniguro ni Solidum nga kanunay nga nakatutok ang ilang buhatan diha sa pag-monitor sa tanang mga panghitabo karon sa bulkan aron makahatag gilayon sila og dugang hinanaling katikaran alang sa katawhan.
Sa laing bahin, gibutyag ni Solidum nga walay angay’ng kabalak-an ang katawhan denhe sa habagatan tungod kay nagpabilin man gihapon so far nga normal, walay timik ug walay bisan gamay’ng timailhan nga mubuto ang mga bulkan nga nahimutang denhe sa isla sa Mindanao sama na lamang sa Mt. Apo, ‘the Philippines’ highest peak,’ Mt. Matutum sa South Cotabato, Mt. Parker sa Gensan-Sarangani mountain ranges, Mt. Musuan sa Bukidnon ug daghan pang uban nga makita nato diha sa talaan sa PhiVolcs.
RadyoMan Joel Viray