*Issue:*
Lima ka bulan nga extension sa Martial Law sa Mindanao,giduso ni Presidente Duterte.
*Question:*
Makatarunganon ba ang lima ka bulan nga palugway sa balaud militar sa tibuok Mindanao?
……………………………………………………………………….
Gi-angkon sa Malacañang nga nagpadala ug kumunikasyon si Presidente Rodrigo R. Duterte kang Senate President Koko Pimentel ug House Speaker pantaloon Alvarez aron matugutan ang lima ka bulan nga extension sa Martial law sa Mindanao basi sa unang proclamation no216. Tipik sa sulat sa Pangulo nga gibasa ni Presidential Secretary Ernesto Abella, nga ang safety sa katawhan ang nag-unang rason sa pagpalugway sa balad militar sa pulo sa Mindanao, sa pikas nga bahin gipadayag usab ni Armed Forces of the Philippines AFP Chief of Staff General Eduardo Año nga tamang-tama lang ang lima ka bulan nga extension aron hingpit nga mawagtang ang presensiya sa Maute sa Marawi ug ang hingpit nga rehabilitasyon sa nahisgutang syudad nia ang pamahayag nila ni Presidential Secretary Ernesto Abella ug AFP chief of staff General Eduardo Año.
Demodo karong sabado matapos ang 60-ka adlaw nga ML declaration sa Mindanao sumpayan nimo ug lima ka bulan December 31, matapos ang Martial Law kana kon ma-aprobahan sa Congreso nga langkuban sa Lower ug upper house karong July 22 pinaagi sa gipatawag nga special session ni Pangulong Rodrigo Duterte. Dugang ni Presidential Secretary Abella,na gibasihan sa rekomendasyon ni pangulong Duterte ang recommendation usab sa Department of National Defense, kinsa mao ang ML Administrator,Armed forces of the Phililppines ug Philippine National Police.diin mao ang Martial Law implementor.
Ang pipila ka mga konsehal ning syudad walay supak sa extension sa Martial Law hangtud December 31, apan dili lang ipaabot ug lima ka tuig kay taas na kaayo, sumala ni City Councilor Jose Edmar Yumang nga katungod sa Presidente ang pag deklarar ug Martial Law nga gisuportahan sa korte Suprema tungod kay dayag nga may nahitabong rebellion nia ang pamahayag ni City Coucilor Yumang sa report ni Kasamang Lore Romualdo.
Apan kon uyon ang City Official salungat kini sa pamahayag sa progresibong grupo tungod kay sumala ni Sonia Eugenio Regional Spokes person,anak bayan Socsargen tungod kay daghan ang natalang human right violations sa duha lang ka bulan ug mas dautan ang epekto sa Martial law kon lugwayan pa kini. Gibarugan ni Eugenio nga tinuod nga wala kaayoy napabalita nga pagpangabuso sa syudad, apan sa mga kalungsuran ug kabarangayan lantaran ang pagpangabuso labina sa mga lumad na walay kahibalo nia ang pahayag ni Sonia Eugenio sa Anak Bayan sa report ni Kasamang Bryan Oñate.
Si Presidential Communications Operations Office PCOO Secretary Martin Andanar kinsa naka bisita kagahapong adlawa sa General Santos City mipadayag nga dapat lang may extension ang Martial Law si Andanar nga usa ka Mindanaoan mipasabut nga kitang mga taga Mindanao ang nasayud sa atong kahimtang busa nasabtan niini ang rekomendasyon ni Pangulong Duterte nga hangtud sa katapusang bulan sa 2017 ang deklarasyon sa balaud Militar , nia ang pahayag ni PCOO Sec. Martin Andanar.
Wala paman ang nakatakdang special session sa Congress karong Hulyo 22,ok na si House Speaker Pantaleon Alvarez, ambot kon naa paba ang pagka independent sa Legislative nga sobra man ka itoy ni si Alvarez, grabi niya ka assuming nga hold o sama niya ka kabaw nga gipangilongan ang tanang kongresista lakip ang senador nga mag session aron hisgutan ang rekomendasyon ni Pangulong Duterte, daghan baya ang supak sa lima ka bulan namahayag sila si Senador Grace Poe, Senador Joel Villanueva nga dili sila kumbinsido sa lima ka bulan seguro another 60-days o duha ka bulan susama sa nalatid sa 1987 Constitution ,grabi ka sipsip ni si House Speaker Alvarez, seguro pati utot ni Digong humot pa ani niya? Dapat hulaton usa niya ang resulta sa himoong special session, adiser mamahayag kay gapangunahan niya ang Mayoriya sa Congress dipod ipahalata nga sunod-sunoran sila sa gusto sa Presidente kay mawagtang diha ang separation sa Executive and legislative, itum pa sa ata sa nokos ning leader sa kamara.
Ingon sa Armed Forces of the Philippines ni General Eduardo Año, gamay nalang ug totally mabawi na sa tropa ang Marawi City gikan sa Maute unya nganong lima na hinoon ka bulan ang Extension? 101-ka mga buildings na daw ang na-ilog sa tropa gikan sa Maute group pero nganong mas taas naman hinoon ang extension kaysa regular nga gitugot sa balaud. Tama baya ang gi-ingon sa Anak Bayan nga diri sa syudad walay epekto sa human rights violation kay naa may Media nga naka totok sa implementasyon sa Martial law,pero sakabukiran sure kaha ta nga walay milagro nga nahitabo?Si kanhi President Gloria Arroyo nag deklarar ug Martial Law sa pipila ka lugar sa Maguindanao last December 5,2009 pero iyang gibakwi sulod lamang sa walo ka adlaw si Duterte 60-ka adlaw na unya dugangan pag lima ka bulan, pito ka bulan tanan ang Martial law sa tibuok Mindanao?
Daan ko ng gibatbat nga apektado ang ekonomiya ug turismo sa Mindanao tungod sa Martial Law, unya karon lugway ni-abot na hinoon ug lima ka bulan? Bisan gani usa ka bulan taas na kaayo na aron himoon sa sundalo ug Police ang pagpuhag sa Maute ky hapit na gani daw matapos nabalaka ko mga kasama nga sa gidugayon aning balaud militar sa Mindanao dinhi na mo entra ang pagpangabuso, dili nimo mabasol ang civilian nga mabalaka kay sama saMartial law ni Marcos nga mi-abot ug pito ka tuig mas abusado pa ang mga itoy, bata-bata ni Marcos tungod kay dili na niya makontrolar kung kamo wala ma balaka sa martial law ug wala ma pwerhisyo sa Martial law, eh di maayo, apan lahi gyod kong dili ta ubos sa balaud militar ky dili ta malangan sa taas nga check point nga haloghugon atong mga butang, ayaw kog igna nga bakakon bisan unsaon ang matag usa natong tanan duna gyoy gibating kabalaka, kahadlok diha sa ilang utok nga basin sa kalit lang ma subject sila sa epekto sa Martial Law nga pwede ka nga dakpon nga walay warrant ug walay search warrant, baba ra ng mo ingon ka nga walay kahadlok o kabalaka, uwata ko kay sa tinuod duna gyod pag alinlangan sa matag civilian,sababa ra nang walay kahadlok, pero sa huna-huna ug kasing-kasing naa gyud ang pag alinlangan mas labaw na nga another lima ka bulan nasab?
