Karong adlawa September 1, ang naka takdang opening sa usa ka semanang selebrasyon sa Tuna Festival sa dakbayan sa Heneral Santos. Kini na ang ika 19 ka tuig nga kasaulogan human namugna kini atol sa 30th Charter day celebration last September 1998 sa namugnang idea sa General Santos City Tourism Association na gipangulohan kanhi ni Mrs.Liwanag Ferrer. Sumala pa ni GenSan City Mayor Ronnel Rivera sa pakighinabi sa RMN GenSan nga andam na ang tanan alang sa mas gipadako ug mas bibo nga lain tuig sa selebrasyon sa Tuna Festival aron mas ma-showcase ang industriya , diin na ka tutok ang aktibidad sa pag promote sa adbokasiya sa peace kon kalinaw labina sa kinatibuk-ang pulo sa Mindanao.
Dugang sa alkalde nga gikan September 1- 5 ang kasaulogan kung asa ka partner sa LGU-Gensan ang Philippine Fisheries and Development Authority sa paghan-ay sa mga program atol sa usa ka semana nga kalingawan nga haum sa fresh and traditional Tuna related activities. Matud pa sa Mayor mahitabo usab ang Tuna Congress, ang tulo ka tuig ng sugbahan sa dalan Tuna Float parade, Grand Fish Fest ang pag display sa mga isdang Tuna nga ipa- higayon sa City Fish port Complex. Sumala pa sa City Government ang teme karon tuiga mao ang A Peacetival of Fun-bida sa Saya bida sa Tuna. Nasayran nga naka tutok karon ang Tuna Festival sa kaugalingong selibrasyon gumikan kay karon nga tuig dili na madungan ang Charter day tungod kay gisibog na kini sa June 15 gikan sa karaang September 5 celebration. Highlights usab sa selibrasyon ang 2nddragon Boat race,2017 Bancarera, Miss Tourism Coronation night,5th Mayor Rivera shooting Cup, may grand carnival nga gisugdan niadto pang Agusto 15 hangtud sa Sept.15 giseguro usab ni Mayor Rivera nga hugot ang seguridad na gipatuman sa kapulisan .
Dugang sa aktibidad ang Garden Show Exhibit, Party Zone sa Oval Plaza, GenSan tuna Fest Food Strip, Photo and Arts Exhibit, sounds of the Festival,Steeltech night Tunaman Trathlon,8th National Skimboarding Competition,5th Jetski Challenge, 7th International Invitational Table Tennis Tournament, 3rd invitational Dog Show, 3rd Airsoft tournament, 2017 7-A side football, Gensan Invitational Motocross, Tuna Festival Basketball Open Tournament, 16th Yellowfin Mountain Bike Challenge, 1st Ultimate Frisbee ug Culinary Olympics and Cookout.
Sa kasaysayan ang General Santos usa sa pinaka progresibong syudad sa pulo sa Mindanao, mitala kini ug three consecutive awards isip Most Competitive City sa tibuok Pilipinas sa mga tuig 1999-2000, 2000-2001, 2001-2002 nga gi-award sa Asian Institute of Management ug Department of Trade and Industry DTI tungod sa abundant Tuna ug pagpromote sa Marine Natural Resources. Gi-atangan kanhi ang Street dancing parade, Parada sa dagat, float parade ug uban pa nga pabiling gina- buhat karon 19-ka tuig na ang milabay. Ang Tuna Festival nahimo ng inila sa tibuok nasud kon diin nakahilira niini ang mga ilado o sikat nga festival sama sa maskara Festival, Lanzones Festival, kadayawan, kagay-an Festival labina ang greetings word nga MAGANDANG GENSAN.
Ang General Santos City Police Office sa pagpangulo ni OIC City Director Sr/Supt. Romeo Ruel Berango milatag na sa security plan alang sa usa ka semanang Tuna Festival. Sumala pa ni Berango nga kaabag sa GSCPO ang Joint Task Force GenSan Barangay ug uban pang kaabag sa pagpatuman sa hugot nga seguridad kung diin dul-an 1-thousand ka mga personahi sa PNP,ARMY ang ipakatag sa lain-laing lugar aron mohatag seguridad sa okasyon sumala ni Sr/Supt. Berango .
Dungan karon adlawa sa pagbukas sa Tuna festival ang nasudnong holiday tungod sa silibrasyon sa atong mga muslim brothers basi sa proclamation NO.297 nga gi- permahan ni Pangulong Rodrigo Duterte nga ang September 1, regular holiday sa pag obserbar sa EID’L ADHA feast of Sacrifice . Bisan kon dunay mga haka-haka nga minos na ang supply sa Tuna gani ang mga mangingisda ga-abot sa Indonesia aron managat angayan lang nga atong ipadayon ang promotion sa Tuna Festival kay mao nani ang trade mark sa atong dakbayan. Dili ikalimod nga sa history sa Tuna industry ang GenSan usa sa gi-ilang pinakadakong exporters sa Sushi ug Sashimi grade Tuna sa North America,Europe ug Japan diin 85-percent o gibana banang 280-million dollars o 15-billion pesos,busa tungod niini mitala ug direct and indirect employment sa gibana-banang 100-thousand labor force sama sa laborer and factory workers,fisherfolks sa unom ka Tuna canneries sa syudad. Ang Pinas naga produce matag tuig ug gibana-banang 400-thousand metric Tons nga Tuna nga nagkantidad ug 330-million dollars o 18-billion pesos basi sa Department of Agriculture Bureau of Fisheries and Aquatic Resources in 2007 mibaba ang natala nga National Output sa Tuna gumikan kay 33-percento lamang ang recorded Out put kung diin mitala lamang ug 183-thousand metric tons nalang ang na target gikan sa record high nga 400-thousand Metric Tons annual export .
Gani kon ma- dumduman daghan ng mga mananagat sa Pilipinas diri gikan sa GenSan ang na dakpan didto sa Indonesia kay nadakpan nanagat sa teritoryo na sa nahisgutang nasud, No choice daw sila kay wala nay makuhang Tuna sa kadagatan sa Pilipinas si Mayor Rivera aminado sa nahisgutan problima busa nagplano kini nga i-promote ang prawn o Pasayan nga alternatibong ihulip sa kawad-on sa Tuna, busa dapat atong suliton mintras nia pa ang Tuna sa atong syudad, daghan kog mga higala nga tuyo nga maka bisita sa GenSan aron lang motilaw sa original nga tuna products sama sa Tuna belly,Tuna Process foods tungod kay naila ang GenSan nga Tuna Capital sa Pilipinas busa angayan unta nga kini ampingan susama sa Zamboanga nga nailang Sardines Capital sa Nasud, may mga bulan nga gidili ang pagpanagat sa Tamban, unta mo himo usab ug desinyo ang LGU GenSan Kauban ang Sarangani Province ug BFAR nga mag lunsad ug Tuna fishing ban aron ma preserve ang Tuna ang gagmay ipadako usa ayha pangisdaon, kadtong mga tuna nga mangitlog maka pangitlog aron mapadako kay posibling over fishing ang nahitabo sa atong Tuna fish hinundan nga hinay-hinay silang nangawala sa kadagatan ubos sa teritoryo sa GenSan ug Sarangani, basin maka mata nalang tag morning nga butete nalang ang isdang mabilin sa atong kadagatan kon dili mo lihok ang mga hingtundan.
