Dismayado karon ang transport Sector sa General Santos tungod sa dili klaro nga sestima sa pagpang apod-apod ug Franchise sa tricycle tungod sa limitadong slot nga gihatag sa Motorize Tricycle Franchise Regulatory Board Board MTFRB nga gi- pangulohan ni Ms.Geraldine Zamora. Gi-akusahan usab ni Tires Piston President Larry Villegas nga may gipalusot nga mga Prangkisa sa Tricycle tungod sa fixers nga makita sa gawas sa buhatan sa MTFRB sukwahi sa pasi-atab ni Zamora nga gidili ang Fixer sa buhatan. Walay klaro usab nga ihap o datos kon pila ang ihap sa Tricycle sa syudad nga legal nga nagbiyahi-an sa General Santos. Sa imaging bulan sa Agusto mipahayag ang MTFRB nga may dugang 400-ka mga franchise ang ilang ipahatag apan tungod sa kawalay prosiso sa distribution may nag sinumbagay nga mga tricycle driver tungod sa pag ilugay sa prangkisa sa tricycle, dugang sa Tires Piston nga maskin si Mayor Ronnel Rivera, daw gipasagdan lamang ang problima sa Tricycle dili lamang ang problima sa prangkisa lakip na ang nagkadaghang ihap sa mga colorum nga tricycle nga gipasagdan lamang nga maka biyahe sa Barangay ug sentrong bahin sa GenSan. Dili maki-angayon unfair alang sa lihitemong may mga franchise ang padayong operasyon sa colorum kay gabayad sa franchise ang legal samantala ang colorum libre lang, ang problima pa kon ma disgrasiya ang pasahero walay habol kay iligal man gani ang pagpamasada. Ang problima pa diha sa MTFRB kay ang head si Ms. Zamora duha ang gihawirang posisyon kay kini usab ang head sa City Permit and licensing Division sa City Hall maong dili matutokan ang MTFRB may panultihon o bisan pa sa bible in Matthew 6:24 “No man can serve two masters for either he will hate the one, and love the other or else he will hold to the one, and despise the other. Dili pwede nga mag serbisyo ka sa duha ka posisyon kay madihado gayud ang usa ika nga, unsa man sab ni Mayor Rivera nga dobli-dobli man ang posisyon anang iyang mga bata-bata dapat bahinon ihatag sa uban na posisyon diha para matutukan ang unsa mang problima sama ni Dr.Bong dacera duha sab ang posisyon sa City Traffic Office ug CDRRMCO.
Ang mga akusasyon sa Transport group gitubag ni MTFRB action Officer Geraldine Zamora sa pakighinabi sa RMN GenSan, sumala pani Zamora tinuod nga may fixer nga gusto magpapel apan wala kini gitugutan sa departamento, mokabat sa 7,141 ka franchise holder nga tricycle ug sa rehistro sa Land Transportation Office adunay 7,800 ka mga tricycle nga walay franchise ug kini ang gibasihan sa gidakhanon sa colorum, ang GenSan sumala pa sa LTO nga dapat mokabat lang sa 7,125 ang tugotan nga tricycle pero misobra na ang ihap mas labaw pa kon ilakip sa pag ihap ang unit nga colorum.Giklaro ni Zamora walay bisan usa nga iyang parente nga nag apply ug na hatagan ug prangkisa ug dili usab kini kapit tuko sa posisyon sumala sa akosasyon sa Tires Piston.
Puro denial ang tubag ni Ms. Zamora, apan ang pangutana segurado kaha siya nga walay pabor-pabor sa pagpanghatag sa Franchise? Sure kaha siya nga dili gubot ang sestima sulod sa MTFRB nganong nag sinumbagay man ang mga driver ug mga operator diha sa iyang buhatan kon tama ang proseso sa distribution sa prangkisa ug simple logic nganong naay mga fixer sa gawas sa MTFRB kon dili sila maka himo ug transaksiyon? Kay naay nagyampungad nga fixer diha sa MTFRB demodo juicy ang maong buhatan,sama ra gud na sa humayan asa man magtapok ang maya kon walay makaon nga humay..tell it to the marines!
Sa pikas bahin gitataw sa City Council nga walay additional nga franchise nga na aprobahan sa konseho giklaro ni City Councilor Atty.Dominador Lagare Jr, nga may nabilin nga 400 ka prangkisa maoy ipanghatag. Gibutyag usab ni Lagare nga naka takdang mo bisita ang kadagku-an sa DOTR ug LTFRB aron hisgutan ang guidelines sa local transportation.
Pero ang listahan sa City Traffic Office nga gipangulohan ni Dr.Bong Dacera, nga kapin 8-mil ang narehistrong ihap sa LTO sa tanan na ang for Hire ug private tricycle unit, gipadayag usab ni Dacera nga dili mabal-an kon mahatagan franchise ang tanan colorum tungod kay ang MTFRB lamang ang nasayod ug in-charge niini,aminado ang traffic czar nga naka apekto sa traffic ang sobra ka daghang ihap sa tricycle labina ang liboan unit nga colorum.
Nanghunaw ang LTO GenSan sa pagdagsang sa colorum nga nagbiyahi-an sa syudad sumala pa ni Ms. Mercedita Barangco, Department Chief Land Enforcement Traffic Adjudication System kon LETAS nga wala sa jurisdiction sa LTO ang pag limit sa tricycle franchise tungod kay igo lamang sila mag rehistro basta komplito ang dukomento bugtong mandate sa LTO ang law enforcement pinaagi sa pagdakop sa colorum isip violation sa Republic Act 4136.
Kining hisgutanan sa Tricycle sa GenSan matawag nga Social Problem kay midagsa ning colorum tungod kay napasagdan sa dugayng panahon, maglisod nag contro daw cancer kay unang-una nakasalalay dinhi ang livelihood panginabuhi sa pila ka libong operators ug drivers kay lakip man ang ilang pamilya nga nagsalig sa kita sa pagpamasada, lisod nga mawagtang kay tungod sa kadaghan kon diin kay ang LGU maoy gitahasan sa pag regulate magpanuko ang Mayor even ang mga konsehal na tinud-on ang kampanya nga mawala ang colorum kay syempre pila ka boto ang ma wala sa politiko kon hilabtan o ipatuman ang balaud, in short political will dapat unta ang mopatigbabaw dinhi pero lisod para sa Politiko kay manghadlok lagi dayon nga magkita lang ta sa election. Ang tricycle importante sa kinabuhi sa yanong mga lungsuranon labina sa GenSan,maskin ang Local Government Code gi-ilang primary mode ang Motorize Tricycle tungod kay nakita sa magbabalaud nga kini na matang sa transportasyon ang gina-asahan sa publiko,busa panahon na seguro nga tutokan sa lideratu ni Mayor Ronnel Rivera ang problima sa Transportasyon pinaagi sa pag panghingusog nga mapalabang ang Transport Code sa GenSan, dapat usab nga dili lamang nakatutok ang City Government sa Tricycle kinahanglang mag up-grade kay highly urbanize City ang GenSan ka level na nato ang Davao,Cagayan de Oro isip dagko nga syudad sa Mindanao, pero limitado ang taxi, Multicab ug Jeep sayang ang gi-offer karon sa goberno nga maghatag pundo alang sa transport sector pina agi sa kooperatiba, seguro dapat ang sobrang tricycle labina ang colorum mugnaan ug plano, design nga kon dili man pwede sila sa tricycle kay regulated,tabangan na maka-angkon ug multicab,o kaha taxi, jeep ba kaha nga maoy ipa biyahe sa matag Barangay para dili na mo-agi sa highway ang tricycle,a matter of planning man lang seguro ang pandayon sa local government unit,dili man totally ma wala ang tricycle kay tipik nana sa transportasyon sa pamilyang Filipino, kay bisan gani Davao, sa Cagayan maski na sa Manila,naa gyud ang tricycle ug trisikad pero may regulation ug ruta lang nga gihatag nila para buhay-buhay pamugas ika nga!
