Gideklarar nga PERSONA NON-GRATA, sa Sangguniang Panlungsod sa General Santos City si OIC City Police Director Senior Supt.Romeo Ruel Berango sa gipa- higayong regular session kagahapong adlawa. Nasayran nga pinaagi sa resulosyon nga giduso ni Konsehal Franklin Gacal Jr. gi-aprobahan nga urgent diin unanimous ug walay misupak sa gipalabang nga resolusyon sa City Council. Sumala pa ni City Councilor Gacal, unwelcome o dili na madawat sa syudad si Colonel Berango isip nangulo sa Gensan City Police Office busa angayan na kining mopahawa sa syudad.
Hinoon gitataw sa konsehal nga ana-a gihapon sa Higher Headquarters kung ilang respituhon ang resolusyon sa konseho kon magpadayon ba si Berango sa posisyon bisan paman kon dili na kini madawat sa City Government tungod sa deklarasyong PERSONA NON-GRATA. Samtang si acting Vice Mayor Lourdes Casabuena mibutyag nga iyang gikasubo ang desisyon sa Mayoriya sa City Council pagdeklarar ni Col. Berango nga Persona Non-Grata pero adunay igong basihan ang mga konsehal sa gihimong deklarasyon labina nga makadaghang higayon nga wala gituman ni Col. Berango ang mando ni Mayor Ronnel Rivera.
Ang PERSONA NON-GRATA usa ka latin word nga buot ipasabut Unacceptable or Unwelcome person, actually ang Persona Non-Grata gigamit ni sa Estados Unidos aron paka-ulawan o silotan ang usa ka langyaw nga tawo ug pugngan sa goberno nga makasulod sa ilang nasud mao ng unwelcome wala gidawat sa goberno murag ginasuka ka sa ilang lugar kay wala kay nada o wala kay bili nga tawo mao ni siya ang Persona Non-Grata, pero kon sa hukmanan o kaha sa personal record walay epekto ang Persona Non-Grata gawas lang nga sa City Government may record ka nga dili ka welcome, walay bili ug kay si Berango OIC City Police Director man dili siya mahimong i-recognize sa City Council labina sa mga panahon nga may iyang hangyo in-line with his duties and responsibilities being the City Police Director as far as peace and Order is Concern. Gawas niini nga record nga nakakabit na sa iyang pagka City Police Director tungod kay history in the Making kay si Berango ang pinaka unang City Director nga nadeklarar nga unacceptable o unwelcome sa kasaysayan sa pamulis sa syudad. Dili man hinoon ma-apektohan ang iyang PNP carrier isip usa ka full full-fledged Colonel nga posibling mahimo pang General kon itugot sa panahon, dili sab mahimong hinundan nga ma relieve si Berango tungod kay na deklarar nga Persona Non-Grata unless nga ma-ulaw ang opisyal o kaha si Colonel Berango mismo ang boluntaryong mo layas sa GenSan tungod sa kaulaw ba kaha o Delicadeza nga dapat ang usa ka Police Officer may responsibilidad,dignidad in-terms of Public Service sa balaud ug moral aspect. Papano ka mahimong maayo nga lider sa halos 400 ka Police sa GenSan kong ang Goberno ang imohang gina- serbisyohan wala ka gi-rekognisa kay wala kay bili, unwelcome ka, ginasuka kana?
It’s better to leave Col.Berango sir, ikaw na mismo nag ingon sa una sa dihang bag-o kalang sa GSCPO ikaw na mismo mo hawa kondili nimo masulbad ang kremin ug illegal gambling sa GenSan, karon gisuka kana basin unsa pay mabuhat sa city Council Batok nimo kay dako na kaayo ang liki sa inyong bangi sa City Officials ug sa PNP para ma-repair ug malimtan ang world war tali sa City Government ug sa City Police seguro mag sakrapisyo ka nalang Col. Lisod kaayo kong ang PNP ug City Officilas mag away, dili masumpo ang kreminalidad tungod kay sayud kita ang PNP kulang sa pwersa,kulang sa logistics kulang sa Intelligence Network kon dili maayo dili harmonious ang relasyon daghan masakrapisyo, sama sa sunod-sunod nga pag pamusil patay sa GenSan 65-na ka buok ang napatay,hangtud karon walay kasul-baran kini ang rason nga dili masulbad ang kremin kay dili magka sinabut ang mga political leader ug PNP. Under Article 9 sa Vienna Convention on diplomatic Relation gigamit usab ang Persona Non-Grata ang estado nga dili mo explain o motubag sa nahimo desisyon o policy sa panahon nga ipa-isplikar apan dili mo tubag o-ibaliwala ang mando ang diplomatic staff i-deklarar na Persona Non-Grata ugkay unwelcome unacceptable ipapauli kini sa iyang gigikanan so makita nato nga ang Persona Non- Grata tuyo lang nga paka-ulawan ang tawo o opisyal..baga kag nawong kong dili ka maulaw?
Duha ka rason kong nganong gideklarar nga walay pulos, unwelcome si Colonel Romeo Ruel Berango, una ang wala pagsunod sa mando sa Mayor kabahin sa Cease and Desist Order sa pagpasira sa Small Town Lottery sulod sa duha ka higayon kay unang mando September 12, ikaduha October 3, 2017, ikaduhang rason ang wala nahatagan ug kasulbaran sa sunod-sunod nga pagpamusil patay sa GenSan diin mi- abot na sa 65-ka ka mga nabiktima.
Naa koy usa ka opisyal sa Police nga nahinabi kagahapon,dili lang siya magpa-ila kay inato lang daw ang iyang komento, si Col.Berango daw nagtuman lamang sa iyang trabaho isip Police kay dili daw ipiton ang Police sa hisgutanan sa Small town lottery kay dili daw illegal ang operation sa Trento Gaming Corporation sanglit ang PCSO ang naghatag niini ug authority, dapat daw ang City Government ang mo file ug kaso sa PCSO kay sila ang naghatag panugot sa Trento Gaming Corporation ug ang korte ang mag desisyon sa legalidad sa operasyon dili ang syudad dili ang PNP demodo ang korte ang magmando pinaagi sa desisyon sa kaso tali sa City Govt’ vs PCSO sa legalidad sa STL Operation. Dugang sa opisyal sa Police nga dili magamit sa City Government ang Republic Act 9649 tungod kay naka address lamang ang concurrence sa illegal gambling nga mangayo ug panugot sa City Government aron mahimong legal. Time pa unsaon pagkuhag panugot o concurrence nga illegal na gani? Pero atong lili-on kong unsay napatik sa RA-9649 related sa gambling sugal? Nia diri “Section 101-A. Establishement and/or operation of any form of gambling authorized under existing laws such as, but not limited to, Presidential Decree Nos. 420, 1869 and Republic Act No. 1169, as amended, and the city shall not be allowed except upon prior concurrence of the City Government of General Santos. Tin-aw paman sa sabaw sa botong, hayag pa sa opaw sa Obispo ang napatik diri Col..opaw raba sab nga Colonel ang nag ingon nga ang concurrence para lang daw sa mga illegal gambling aron mahimo daw nga legal pag sure Colonel ba? All forms of gambling man ang nakabutang diri Colonel tanang gambling sugal dapat may concurrence o panugot sa syudad thru a resolution by the Sangguniang panlungsod that is mandated by the Republic Act 9649 was approved in 2009, tinuod nga may Republic Act No.1169 an act providing for Charity Sweepstakes Horse Races and Lotteries namugna niadtong June 18,1954,tinuod nga may Presidential Decree 420 creating the Philippine Racing Commission namugna niadtong March 20,1974 may PD 1869 creating the Pagcor in July 11,1983 ,pero kini nga balaura panahon pa ni Macoy, ang Charter Law RA 9649 namugna July 7,2009 demodo kini nga balaud ang dapat masunod kay bag-o ni. Dili naman ni dapat i-argue kay aminado naman ang PCSO ani gani may aplikasyon na sila naa na sa konseho apan pending palang kay wala paman mahatagi ug attention sa konseho ambot kong nganong gidugay-dugay sab ang concurrence baka wala pa ma-plastar ang bahina? Naa raba koy nadawat nga info may kagawad daw nga nag negotiate, pero dili daw mahatag sa STL kay dako kaayo ang gipangayo? Ambot kong tinuod bani molutaw rani pag hinog sa panahon kong kinsa ning konsehal nga nakig areglo apan wala mahatagi sa STL kay sobra ka dollar ang iyang offer. Pera-pera lang talaga kong ganun? Ah ma-plastar ra gihapon ni kong mohinog na ang panahon,walang matigas na konsehal sa malambot na bandol-bandol na datong.
Pero for the main time kay Colonel Berango, tamparos ni ka usa ka gatos,asa ka manangkong Colonel kasamtangang City Police Director gideklarar nga persona non grata sa City Government diin siya nag serbisyo, sa komunikasyon ug relasyon pa lang palpak na si Col.Berango, papano siya mahimong good leader, manager sa ti-buok kapulisan sa syudad nga ang goberno nga iyang gi-alagaran gisuka man siya wala na siya i-rekognisar, unwelcome siya, kong aduna siyay report o kaha hangyo sa City Government ibalik sa iya kay he is not recognize by the local government pagka lapangga sa iyang pagka amahan sa kapulisan sa dakbayan. Kining Persona Non-Grata is a political act, sentimento kini sa konseho representing the People of General Santos ug tungod kay Politika which is powerful than the Military according to the Constitution, Article 2, Section 3 of the 1987 Civilian authority is at all times, supreme over the military. Demodo dapat lang nga mo saludo ang PNP sa Elected officials sa mga konsehal ug Mayor pero taas man ug ihi si Berango, dili ka kabalo Colonel sa weather-weather system, kaya Persona non grata ka tuloy, dili ka pareho ni Col.Maximo Layugan nga kilay lang ang ipalihok ug mata lang ang ipatuyok-tuyok, ulo dayon ipaligo-lingo, tan-awa gusto pang ipa-extend sa opisyal sa GenSan, karon ang pangutana unsay naa ni Layugan nga wala kay Colonel Berango,hina sab ka sa pagsulbad sa kremin,hangtud karon gani si P03 Clark Batchoco intel officer sa Police Station-5 wala pa gihapoy hustisya mao nay kulang nimo Colonel saka ang ABA…Abtik,Bulatik,Atik para magpadayon ang witik!
