Karong adlawa maoy ika-walo ka tuig nga anibersaryo sa brutal nga kamatayon sa 58-ka mga tawo 32- niini ang Media sa makasaysayanong Maguindanao Amapatuan Massacre. Subli natong dumdumon ang ngilngig nga panghitabo nga mikulit ug ka- ulawon sa tibuok kalibutan gumikan kay human sa insedente ang Pilipinas gi-ilang ikaduhang nasud sa tibuok kalibutan nga kuyaw alang sa mga tigbalita o Most dangerous Country for Journalist segunda sa nasud sa Iraq. Alas 9:00 sa buntag November 23,2009 sakay sa upat ka sakyanan ang grupo sa Mangudadatu nga gipangulohan sa asawa ni Kanhi Buluan Vice Mayor ug Karon Maguindanao Gobernor Esmael toto Manguda –datu nga si Mrs.Genalin Tiamson-Mangudadatu, padulong sa Shariff Aguak ang convoy, aron magsumite ug Certificate of candidacy sa Commission on elections ni Governor Toto Mangudadatu, apan mga 10-kilometers o usa ka oras nga biyahe gikan sa Shariff Aguak partikular sa Sitio Mansalay Brgy.Salman hilit nga bahin sa Ampatuan Maguindanao, giharang sa dili mo menus usa ka gatus nga mga armed men nga gipangunahan matud pa ni Datu Unsay Mayor Andal Ampatuan Jr. Gabii na dihang nabani-og ang massacre kong diin pipila ka Oras nakit-an sa tropa sa kasundalohan ang lugar diin gilubong ang sakyanan gamit ang excavator ug backhoe nga iya sa Maguindanao Provincial Government, diin sulod sa tulo ka adlaw nga search and retrieval operation nakalot ang 58-ka mga patay’ng lawas. Gawas nga gipang pusil gipang lugos pa ang mga babaye nga kauban sa Convoy gani gipang pasokan pa ug mga gahing butang ang mga kinatawo sa mga biktima indikasyon nga kini gipanamastamsan ang uban giputlan pa sa ilang ulo.
Na-ilhan ang grupo ni Andal Jr. nga responsabli sa kremin gumikan sa upat ka mga saksi ug gika-ingong si Mrs.Mangudadatu nakatawag ug nakatext pa kang Governor Mangudadatu nga si Andal Jr. ang miharang kanila gani gilaparo pa kini sa Mayor hangtud nga na missing na ang mga biktima. Dakong ebidensiya usab ang heavy equipments sama sa Excavator ug Backhoe nga may tatak n ga Governor Andal Ampatuan Sr. Province of Maguindanao nga gigamit sa pagkalut ug paglubong sa sakyanan ug patay’ng lawas sa mga biktima. Kung madumduman nga gihari-an sa mga Ampatuan ang Maguindanao Province lakip ang Autonomous Region in Muslim Mindanao kon ARMM tungod kay niadtong panahona ARMM Regional Governor si Zaldy Ampatuan ug Gobernador ang ilang amahan nga si Andal Sr. membro usab sa Lakas-Kampi CMD partido ni Kanhi Presidente Gloria Macapagal Arroyo ang mga Ampatuan isip Party Regional Chairman si Governor Andal Ampatuan Sr. Saligando sa mga Arroyo ang Ampatuan Clan tungod kay sa 2004 Presidential Elections diin kontra ni PGMA si Da King Fernando Poe Jr. 69-percent ang nakuhang boto ni PGMA sa intero Maguindanao Area, nahimo usab nga kontrobersiyal ang Election sa 2007 tungod kay mitala ug 12-0 sweep ang Senatorial Elections ang ka-alyado ni Arroyo busa nisamot ka gamhanan ang Ampatuan Clan sa administrasyon Gloria Arroyo.
Gika-ingong kadugo lamang ang mga Ampatuan ug Mangudadatu gani maayo ang relasyon niini sa sinugdanan apan nitab-ang lamang human mideklarar si Esmael toto Mangudadatu sa iyang kandidatura pagka Gobernador kontra ni Mayor Andal Ampatuan Jr, mao man gani nga ang asawa ug mga kaparentihang babaye ang gi-pa sumite kauban ang gi-imbitang Media sa iyang COC sa Capitolyo sa pagtu-ong dili makahimo sa hulga nga pagpatay ang Ampatuan apan sukwahi kay planado na diay ang kremin ug wala makapugong ang mga babaye bisan pa ang presensiya sa mga sakop sa Media sa kamangtas sa mga suspetsado. Gawas sa Convoy sa mga Mangudadatu nadamay pa ang laing duha ka sakyanan nga gilangkuban sa usa ka Toyota Vios sakay ang lima ka tawo nga trabahante sa LGU-sa Tacurong nga mag pa hospital unta sa Cotabato City ug Tamaraw FX sakay ang trabahante sa NSO anak sa Cotabato City Councilor, wala talagang sinasanto ang mga animal damay- damay na,basta ana-a ka sa himaya sa gahum makalimot dayon nga may Diyos.
November 26,2009 tulo ka adlaw human sa Massacre ang prime suspect nga si Mayor Andal Ampatuan Jr. ni-surrender ngadto kang ARMM Regional Governor Zaldy Ampatuan ug gi-turn-over ngadto kang Presidential Adviser on the peace process Jess Dureza dayon gidala sa NBI Headquarters sa Manila. December 4, 2009 pinaagi sa Proclamation No.1959 gideklarar ni Ex-Presidente Gloria Arroyo ang Martial Law sa Maguindanao gumikan sa halapad nga presinsiya sa Lawless groups ug pagbungkag sa private army kon diin gipang raid ang pinuy-anan ug propedad sa mga Ampatuan nga mi-resulta sa nakumpiskang minilyong kwarta mo kabat sa 330-thousand ka mga bala lain-laing tag-as nga kalibre sa armas,humvee ug armored vehicle, grabi ka power ang Ampatuan adtong panahona ang kwarta sinako ang armas nga gipanglubong gatusan. Apan bisan paman sa mga buhing saksi sanglit mga upat nga survivor ug kadtong mga Physical evidence nga nakit-an hangtud karon walo ka tuig na hapit na mag usa ka dekada duha ka Presidente ang nilabay si Gloria ug Noynoy karon kapin usa ka tuig sa Duterte Administration wala pa gihapoy nahitabo na impeach nalang si Corona karon on going ang impeachment complaint ni Chief Justice Sereno, na-priso nalang si Kanhi DOJ Secretary Senador Leila De Lima may huhungihong nga modagan pagka Senador si Secretary Vitaliano Aguirre ang Ampatuan Massacre hangtud karon naka hangad pa sa bulan ang mga kaparentihan sa mga biktima naghulat kong kanus-a mapakanaug ang desisyon aron ma-angkon na ang hustisya, namatay nalang sa prisohan si Andal Ampatuan Sr. ang kaso murag internet sa PLDT pwerte ka hinay ang usad sa kaso.
But I want to clear nga wala koy comment sa on going nga kaso ma-sub judice tungod kay under judicial consideration, therefore prohibited ni public discussion ang atong hisgut-hisgut diri basis a facts ang atong nakuha gikan sa Wikipedia sa NUJP ug Police Reports. Sumala pa nga 198- ka akusado ang gikasuhan ug Murder sila si Andal Ampatuan Jr, Andal Ampatuan Sr, sa Abril 2010 gilakip sa pag kaso si Zaldy Ampatuan ug Akhmad Ampatuan. Kadtong namatay nga si Senador Joker Arroyo usa man to ka banggi-itang abogado mipadayag nga tungod sa kadaghan sa defendants nga dul-an 200 unya ang witnesses 300-ka buok posibling abuton ug 200-years ang court hearing kon si Prosecution Lawyer karon Presidential Spokes-man Atty.Harry Roque usab ang pasultihon posibling dili mo menos sa 100-years ang abuton sa kaso, kong tinuod ni talagang Justice delayed Justice Denied gyud.
Gawas nga hinay ang pagligid sa kaso nakabalda usab ang kaliwat kanan nga MR kon Motion for reconsideration nga gipang file sa mga abogado sa akosado gani may pipila pa ka mga suspects nga unaccounted hangtud karon sanglit ang kaso didto man gi-hearing sa Quezon City Regional Trial Court. Gawas nga politiko ang mga suspect may mga Police usab nga involved sa kremin sama nilang P/Supt. Abusama Mundas Maguid, P/CInsp Sukarno Dicay ug mga kauban purya gaba ning mga pulisa ni kong tinuod man ugaling nga lakip sila sa karumal-dumal nga pag- patay. Kapait lang kay sa basta kwartahan ang suspect mapugngan ang daling pag kab-ot sa hustisya kay daghan man ang mabahugan sama sa nahitabong scandal niadtong Agusto 2014 gi-akusahan sa Private prosecutors ang State prosecutors nga mitabang sa negosasyon aron ma-withdraw ang kaso bugti sa bribes nga mo- abot sa 300-million usa sa na-mention si DOJ Undersecretary Francisco Baraan-lll ang gi-akusahang midawat sa suhol during the Time sa DOJ Secretary si Leila De Lima, dili kaha usa sa nakadawat ug minilyon suhol gikan sa Ampatuan si De lima naku pangutana lang kay asa man siya kuha ug kwarta sa iyang kandidatura sa pagka Senador kay gi-deny man gyud niya nga wala siya kadawat ug payola sa iligal nga droga dili kaha kwarta gikan sa Ampatuan? Na isip ko lang ba.
Si Andal Sr, wala na sa kaso kay Rest in Peace naman to namatay niadtong July 17,2015 unom sab katuig ang iyang pagsakrapisyo sa Bilanggo-an, pero adunay laing 50-ka mga bag-ong pangalan nga gikasohan diin gihimo ang preliminary investigation niadtong March 2015 unom ka tuig gikan sa ngilngig nga trahedya wala pa gyud intawon dayag kong matapos ang kaso tungod sa daghang delaying tactics hinoon 57-counts of Murder non – bailable offence ang gi-atubang sa mga prime suspects ang Ampatuan Brother’s Andal Jr, Zaldy they are serving 8-years ug kon matinuod ang gi-ingon ni Kanhi Senador Arroyo ug Atty.Harry Roque nga abton ug 100-200 years ang kaso ug kon tinuod man nga ang mga Ampatuan gyud ang nagbuhat sa kahindik-hindik nga kremin amanos na kay kana nga panahon patay nasab ning mga tawhana ngil-ad lang kay patay nasab ang mga complainant dili na nila masaksihan ang hustisya gawas pod ini maut sa mga mata sa publiko kay nagpamatuod lamang kini sa kahinay sa ligid sa hustisya sa atong hudikatura.
