Davao City – Ang realidad sa pagkunsad sa makusog nga bagyo sa entero nasud on the average 18 to 20 tropical storms matag tuig usaka dakung challenge sa atong resilience kun kapreparado kun kahitsas taliwala sa mga kalamidad kun disasters.
Dili na nato masulti pa nga wala ‘ta makapangandam sanglit aktwal man kini nga senaryo, ang pangutana kun unsa kalig-on ang atong gitomar nga mga aksyon.
So, unsay mga aksyon nga angayang atong gipatuman na?
Una, angayang preparado na kita diha sa lebel sa barangay ug kun pwede, diha gayud mismo sa purok diin walay bisan usa ka lumulupyo ang makaingon nga wala siya mahibalo asang lugara sa ilang komunidad ang naandan na nga bahaan ug delikado, asang dapita sila mo-agi ug asang dapita ang evacuation centers pananglitan worse comes to worst nga mapugos gayud sila sa paglalin ngadto sa mas luwas nga lugar.
Ikaduha, ang atong mga emergency responders kinahanglan upgraded gayud sa ilang rescue skills ug katakos nga mosugata sa emerhensiya inubanan sa pupaigong mga kahimanan aron mas garantisado nato nga walay kinabuhing makalas bisa’g usa kun ‘zero casualty.’
Ang pangutana, kumpleto na kaha kita ug mga rubber boats pananglitan ug uban pang mga kahimanan sa pagluwas sa mga ma-stranded sa tubig-baha, pagdahili sa yuta ug uban pang matang sa trahedya?
Ikatulo, kumusta na kaha ang atong mga evacuation centers? Panahon na kaha nga himoong mandatory kun obligatory nga magtukod gayud kita ug kanya-kanyang permanent evacuation facilities ug dili magsalig diha lamang sa mga temporaryong kabalhinan nga mga classrooms or barangay gyms?
Ika-upat, angayang reviewhon sa atong mga planners ug policymakers ang atong pisikal nga mga imprastraktura sama sa effective canal network or water systems labaw sa nga tanan, ang pagmugna sa usaka drainage master plan aron sagubangon ang bahad mugna sa mo-apaw unya nga grabeng bul-og sa tubig-baha.
RadyoMaN June Duterte
