Daghan ang nakurat sa kalit kalit nga kamatayon sa singer-actress nga misikat niadtong dekada 80 nga si Isabel Granada. Awe-inspiring pa man gane ang ka fit ug ka sexy ani niya bisan pa man nga anakan na kini og 41 anyos na ang pangedaron. Karon lang adlawa mipanaw ni human nga na comatose sud sa 2 ka semana ug na diagnose nga anaay brain aneurysm.
Mao tong interesado kaayo ko to do a little research kabahin niining maong sakit. Suma pa sa akoang mga nabasahan nga traydor kuno nga klase sa sakit ang brain aneurysm.
SYMPTOMS:
Mostly, wala ni symptoms maong gi-consider nga traydor ning sakita. Pwede nga years na ning naa nimu apan wala lang ka mahibaw. Mahibaw lang ka kung ruptured na o muboto na kini.
Kung muboto na kini posible nga magsuka ang patient, malipong, maglabad og grabe ang ulo, sensitive sa suga ug magka-neck pain.
MGA KLASE:
Mura nig ugat sa utok nga miburot o naay murag bukol nga lingin (Saccular Aneurysm) o oblong ug porma nga miburot (Fusiform Aneurysm). Ug ang pinaka grabe nga klase ang katong muboto (Ruptured Aneurysm). Kasagaran sa apektadong ugat naa mahimutang sa tunga o ilawom nga parte sa utok o gitawag nga Circle of Willis.
TESTS UG PROCEDURES:
Para macheck kung naay brain aneurysm ang usa ka tao pwede mo undergo bisag unsa ani nga mga tests: CT SCAN, MRI, ANDIOGRAM UG ANDIOGRAPHY.
Kung simbako ma diagnose ka ani pwede magpa opera sama sa: CLIPPING (kung diin murag naay clip nga ibutang para maprevent ang pagboto niini) o ENDOVASCULAR COILING (apan mas mahalon ni nga procedure ug crucial pud kaayo).
CAUSES:
Kasagaran kaliwat o naa sa inyong family history. Posible pud nga causes mao ang high blood pressure, panigarilyo, brain injury ug tungod sa pangedaron lang. Mas prone ani ang mga tao nga nag edad og 40 anyos pataas. Ug mas prone pud ang babaye nga magka aneurysm kaysa mga lalaki. Ang sobra nga stress o pagkalagot posibleng pong hinungdan niini.
TIPS FOR PREVENTION:
Hinaot pa nga dili ta magpalabi og stress o kasuko. Ang saktong pahuway importante kaayo. Likayan ang pagpanigarilyo ug e maintain ang normal nga blood pressure. Unya kung naa nay family history o naay member sa family nga na diagnose mas maayo pagpa check up sa doctor para ma prevent pa. Kung nakasinati ka sa pipila ka mga symptoms mas maayo moduaw pud dayon sa doctor.
Credit to wikipedia.com, Alila Medical Media ug Stanford Health Care para sa mga info. Photo credit pud sa Chiz Max Ph.
