Diyos Marhay na aldaw po sa mga paradangog kan DWNX…
Ngonian na aldaw totokaron ta ang text sato kan sarong paradangog. Bago po kayan, inaapodan ta ang mga motorcycle distributors/dealers sa Bicol, ta parte po kamo kan orolay ta. Ini po ang text sato:
“Pakitanong kay Atty Ojastro: bumili ako motorsiklo, brand new, cash, P54,000, binigyan ako ng OR/CR, nakapangalan sa akin, pagparehistro ko sa LTO, may record na at nakapangalan sa ibang tao, ayaw i-paregister ng LTO; sabi ng dealer, i-proseso daw nila; isang buwan na, sabi sa akin mag-antay daw ako, hindi ko magamit ang motor dahil baka mahuli ako at mapenalty; puede ko ba isauli ang unit at kunin ko na lang pera ko? Puede po ba ako magreklamo sa DTI? Or puede po ba ako magkaso sa korte?”
Maray pong pag-olayan ini, Taano po?
Kadakul po ning reports hali sa mga motorist na sinda pinagdadakop dahil sa gibo kan mga nagrerelease mga vehicles na mayong tamang registration.
Ang mga Dealers tinatawan ning seven days para mag comply sa registration requirements bago tawan penalty. Pero sinda haloy mag gibo kaini sabi kan LTO pero sige sana sinda ning release ning mga behikulo dawa mayo ning official receipt (OR) and certificate of registration (CR).
Dahil dyan, nadadanyaran ang parabakal. Natokar ta na po kan nakaaging semana ang tungkol sa consumer rights. Sa kaso po kan satong texter, igwa po ning implied warranties ang motorcycle dealer. Ano po ini?
Sabi po sa Civil Code, igwang warranty ang dealer na sinda may derechong ipabakal ini. Sabi man sa LEMON LAW o RA 10542 na naging ley kan 2014, igwa po ning Warranty rights ang nagbakal kan brand new motor vehicle na magagamit ang vehiculo sa intended na gamit. Ang sarong behikulo magagamit lang kung ini rehistrado, mayo ning behikulo, pampribado o pampublikong gamit man, ang puede i-drive na dai pigrerehistro sa LTO sa presenteng taon, sabi po yan kan RA 4136.
Sabi pa po sa Lemon Law, dahil nagsabi ang dealer na BRAND NEW ang motorcycle, igwang warranty na ini behikulo na ini dai pa naipabakal o nai-rehistro sa LTO asin dai pa nagamit sa arin man na tinampo bago binakal kan texter, yan po ang definition kan brand new vehicle sa Secton 3 kan nasabing ley. highway of the Philippines, or in any foreign state or country;
Balikan ta po si sabi kan texter na dahil brand new ang motorsiklong binakal nya, ang dealer ang naglakaw kan registration asin itinao saiya ang OR saka CR na nasa pangaran nya na. Aasumiron ta po na nagduman ang texter sa LTO para magparehistro para sa nagsunod na taon pakabakal nya kan motorsiklo kung sain naaraman nya na narehistro na ini sa pangaran kan iba. Ano po ang liability kan dealer?
Enot, sabi kan CONSUMER LAW (RA 7394), sa Art. 50, bawal ang inaapod na Deceptive Sales Acts or Practices o mapanlokong pagpabakal. Ang deceptive act or practice kan nagpabakal puede mangyari bago, durante o pagkatapos kan sales transaction. Konsideradong mapanloko ini pag ang seller, sa paagi ning pagtatago o pagsikreto, salang representation o manipulation, nakumbinsi ang parabakal na bakalon ang produkto o sa kaso kan texter, ang motorcycle. Saro sa mga illegal practice na ini iyo ang pagsabi kan dealer na ang motorsiklo magagamit kan buyer per ang tututo dai man ini magagamit kan nagbakal, dahil na ngani po sa kaso kan texter, sa iba ini nakarehistro. Ang dealer, sa paglakaw kan OR/CR sa LTO, kung tutuong hali sa LTO ang itinao sa texter, imposibleng dai maaraman na nakarehistro ng dati sa iba. Pirmi ng may element ning panloloko dahil verifiable po ini sa records kan LTO sa oras na nag apply for registration. Lalo po ngonian ta naka database ang records kan LTO asin puon kan 2010, puede na sanang maghapot sa LTO thru text messages tungkol sa registration records kan motor. Sa sakong opinion, mayo po ning good faith sa parte kan dealer. Ini sarong Unfair or Unconscionable Sales Act or Practice sabi sa ley. Ang unfair or unconscionable sales act or practice kan nagpakabal or supplier puedeng magibo bago, durante, o pagkatapos kan transaction. Puede ini sa porma ning pag take advantage ninda sa physical or mental infirmity kan buyer, ignorance, illiteracy, kakulangan sa oras magberipika. Saro sa mga kinokonsidera sa pag aram kang unfair practice iyo kung ang buyer dai nagamit ning tama o dai nagbenepisyo ning tutltol sa nabakal nya.
Ano po ang penalty?
Sa unfair practice na ini, may multa na dai mababa sa Five Hundred Pesos (P500.00) hasta Ten Thousand Pesos (P10,000.00) or kulong na dai mababa sa five (5) months hasta one (1) year or parehong multa asin kulong. Ang husgado mamando man sa dealer na bayadan ang danyos kan buyer. Dahil may breach kan implied warranty, ang buyer puede i-cancela ang barakalan asin hagadon sa dealer ang purchase price plus damages. Sa pagbalga kan dealer sa implied warranty nya na ang motorcycle magagamit kan buyer, may penalty ini na multa asin kulong. Kung may iba pang kaparehong pagbalga, ang ikaduwang violation kan dealer may penalty man nap ag revoke kan business permit and license to operate.
Uliton ko po, sa implied warranty, ang nagbakal puede magpili na i-retain ang produkto pero bayadan sya kan nagpabakal sa danyos nya, o puede nya i-reject ang binakal asin kanselahon ang barakalan saka i- recover sa nagpabakal ang ibinayad kabali ang damages.
Ano po ang delay kan nagpabakal na dealer sa pag honor kan warranty kabali na ang kahaluyan sa pagremedyo sa problema sa registration may separadong penalty?
Igwa po. Kasong criminal po yan, may penalty na multa One thousand pesos (P1,000.00) pero dai masobra sa Fifty thousand pesos (P50,000.00) or kulong na dai mababa sa sarong taon hasta limang taon, o parehong multa saka kulong depende sa husgado. Itatao man po saindo kan husgado ang danyos perjuicios saka ang kasuguan na sunudon man giraray kan nagpabakal si mga obligsayon nya sa warranty na either repair o refund.
Kaya bako lang po saro kundi nagkakapira ang naging violations kan dealer. Sufisyente na po na basehan para mapakansela ang business permit ninda asin ang license to operate.
Puede man po kamo magdolok na sa DTI para sa saindong reklamo. Mas maray po na gibohan na nindo ning surat ang dealer manongod sa bagay na ini. Kasabay kaiyan, magsurat na po kamo ning reklamo sa DTI. Kung makaso po kamo, magkunsulta na sa abogado na matabang sa pagpreparar kan saindong kasong criminal o sibil.
Ayan po, sana nasimbag ta ang kahapotan, asin sana dai ka na man po iwalon ni misis mo.
Kung may mga hapot pa sa bagay na ini, magtext or call lang sa numbers kan DWNX.
Bago po ako magpaaram, pagirumdom po sag abos, lalo sa mga dealers kan mga sasakyan, ang panloloko sa saindong buyers asin dai pag honor kan saindong warranties sarong porma ning panghahabon. Ang kwartang ipinambakal kan satong texter dai dapat haluan ning panloloko o kawaran ning pakiaram sa saiyang reklamo. Ang gabos na nagnenegosyo na dai patas sa pakikitransaksyon nagbabalga kan ika-walong kasuguan kan Diyos, sabi sa Bible sa – Exodus 20:15: “THOU SHALT NOT STEAL.” Asin sa – Proverbs 21:6:”The acquisition of treasures by a lying tongue Is a fleeting vapor, the pursuit of death.”
Ini po si Atty. Angel Ojastro III, aramon an saindong derecho, INI AN LEY!!
