Davao City – Bisan pa man kun malisud ug daw tunokon ang dalan paingon sa malahutayong kalinaw, damgo sa gihapon sa presenteng pamunuan nga ma-establisar ang gambalay sa kahilway sa estado karon sa atong pamuyo.
Sa pakighinabi kaniya sa RMN Straight to the Point uban ni Kasamang June Duterte, gipaambit ni Presidential Adviser on the Peace Process Sec. Jesus Dureza nga tumong sa Duterte administration nga sulayan paghikutar pag-usab ang dugay nang natanggong nga peace process uban sa mga rebeldeng pundok sama sa mga Moro revolutionaries kinsa padayong nangandoy ug kinaugalingong panggobyerno aron madiktahan ang lakat sa ilang kinabuhi base sa ilang kaugalingong kagustuhan.
Dugang usab ni Dureza, kinsa nahimong kanhi Presidential Assistant for Mindanao ug Davao congressman nga siya mismo nasagmuyo sa nagahitabo sa Marawi City karon ug sa mga malagmit negatibong implikasyon niini diha sa peace initiatives.
Hinoon, iyang gisugilon nga dili kini magpugong kaniya ug sa mga negosyador sa gobyerno nga doblehon ug triplihon ang tanang paningkamot sanglit dili man lamang pagtukod sa mga gambalay kun buildings ang hagit sa tanan kon dili ang tahas nga ‘rebuilding relationships’ tali sa mga Kristiyano, Muslim, lumad ug uban pang mga hut-ong etniko.
Una niini, gikatakdang ilusad ang GPH-NDFP informal talks una pa man ipursigi ang 5th Round of Formal Talks karong Agosto. Usa sa bag-ong mekanismo sa dayalogo mao ang pagbutang sa mas halapad nga ‘peace table’ aron makasalmot ang ubang stakeholders sa pagpangita ug epektibong istratehiya pagsakmit sa gitawag nga mga ‘peace dividends.’
Sa susamang tulumanon, gipaambit usab ni Ateneo de Davao political science and history professor Ramon Beleno III nga dakung hagit ang pagpangita ug solusyon sa insurhensiya ug terorismo sa Mindanao dili lamang kutob diha sa panawagan nga undangon sa New People’s Army (NPA) pananglit ang ilang ‘revolutionary tax collections’ apan sa pagkaplag sa hingpit kasulbaran sa mga socio-economic dilemma sa habagatan.
Segun kang Beleno, mas maayo kun mapundar sa matag partidong kalakip sa peace negotiations nga himoong usa sa mga preconditions una pa man sumpayan ang delatadong peacetalks nga gikatakdang buksan sa ikalimang higayun sa dili madugay.
Dugang pa sa propesor nga ang kasulbaran sa rebel struggles dili makab-ot pinaagi sa pag-usab sa porma sa atong panggobyerno sama sa masipang adbokasiya karon alang sa federalism.
Matud ni Beleno, walay ‘perfect system of government’ busa kinahanglang bukas kita sa tanang posibilidad alang sa resolusyon sa gyera, gani daghang mga pagtulun-an mamahimo natong sagopon sa paglusad ug malampusong peace negotiations sama sa kasinatian sa mga Asian nation sama sa Myanmar ug Cambodia gawas sa kasinatian sa Colombia.
Kasamang June Duterte
