Davao City – Ours is a working, functional democracy: Sa taas-taas na nga panahon, nilahutay ang atong nasud bisan pa man sa daghang mga hagit ug mga pagsulay.
Nakalingkawas kita gikan sa 300 anyos nga pagkahigot sa kamot sa mga Espanyol, gikan sa pagpanglupig sa mga Hapones, sa atong ‘love-hate relationship’ uban sa America ug sa nisunod nga mga administrasyon-nasyunal.
Demokrasya ang bandila nga atong gipasilungan ug republicanism maoy gihimo natong sumbanan-pulitikanhon particular ang presidential form of government.
Apan gumikan kay gikinahanglan kitang modungan sa kumpas sa modernong panahon, angay lamang gayud nga bukas kun abli ang atong mga dughan ug hunahuna sa kun unsa ba ang mga mas maayong sistema, istratehiya kun template alang sa malampusong pagpadagan sa makinaryas sa atong panggobyerno.
Dili nato angayang kahadlokan ang charter change kun pag-usab sa atong Konstitusyon ilabi na kun ang pagbuhat sa ingon maoy maghatag kanato sa talagsaon kaayong kahigayonan nga paundayunan ang gikinahanglan kaayo natong mga kausaban sama pananglit sa mas ‘equitable distribution of wealth and resources’ ingon man ang kritikal kaayong aspetong ‘rebalancing and recalibration of existing political structures.’
Sulayan nato king federalism sama sa atong pag-ekperimento kaniadto sa presidential system-American style sa kapin lima ka dekada na. Dili ‘ta moundang sa pagpangita sa labing haom ug mas maayong matang sa kadumalahan nga sibo gayud sa aktwal nga panginahanglanon sa nasud ilabi na sa pangayo sa ubang mga kaigsoonan nga sila makabaton sa katungod pagtikad sa ilang kaugmaon gamit ang mas gawasnong liderato ubos sa decentralized, federal concept.
Ako nagtoo nga ang konstitusyon – ‘the highest, basic, organic, fundamental law of the law’ wala mahasulat diha sa bato: Ang batakang balaud usaka ‘dynamic piece of document, able to move and adapt to the changing realities of our time and season.’
Let us not fear the unknown, instead with God’s unwavering guidance, let us embrace it, let us accept its challenges because that is the only way to go: Face our fears and our limitations and explore all our abilities and our potential as a free nation and as a liberated people.
RadyoMaN June Duterte
