Noong Lunes, ibinahagi ni Manila Mayor Presidential Nominee Isko Moreno Domagoso ang kanyang 10-Point Bilis Kilos Economic Agenda: pabahay, edukasyon, pag-gawa at trabaho, kalusugan, turismo at creative, imprastraktura, digital information at industriya 4.0, agrikultura, mabuting pamamahala at matalinong pamamahala.
For Housing
Sa ilalim ng pamumuno ni Isko Moreno, papayagan ng gobyerno ang 1.3% ng taunang gross domestic product (GDP) nito na makapagtayo ng 1 milyong calamity-proof na bahay sa loob ng anim na taon. Kabilang dito ang pagtatayo ng mga vertical housing projects malapit sa mga lungsod at lugar ng trabaho – katulad ng Manila’s Condominium at base community.
For Education
Sinabi ni Moreno na tataasan niya ang budget ng edukasyon to GDP ratio mula 3.17% hanggang 4.3%, palawakin ang access sa de-kalidad na edukasyon at babaguhin ang kurikulum sa lahat ng antas ng akademiko na nakatuon sa science, technology, engineering and mathematics (STEM). Gayundin, ang pag-upgrade ng mga programang teknikal at bokasyonal upang ihanda ang mga manggagawang Pilipino for future jobs.
For Labor and Employment
Susuportahan ng administrasyong Moreno ang MSMEs at mag-e-empleyo ng humigit-kumulang 63% ng kabuuang workforce sa bansa. Magiging available din ang training activities, workshops and refresher courses para matulungan ang mga Overseas Filipino workers (OFWs) na makahanap ng mas magandang trabaho. Patuloy na tatanggap ng Ayuda (cash aid) mula sa gobyerno ang mga pamilyang Pilipino na apektado ng pandemya.
For Health
Nangako si Moreno na magtatayo siya ng mas maraming pampublikong ospital at health center sa buong bansa, na may 107,000 hospital bed sa kanyang unang 1,000 araw sa panunungkulan upang mapahusay ang sistema ng healthcare sa bansa. Plano niyang magbigay ng scholarship sa 10,000 medical students taun-taon, para makamit ang pantay na distributed ratio ng isang doktor sa 1,000 Filipino at taasan ang suweldo ng mga nurse at iba pang healthcare workers. Higit sa lahat, isang malinaw na Pandemic Response Roadmap ang ibabahagi sa sa December 31, 2022 upang ganap na maprotektahan ang lahat ng Pilipino mula sa COVID-19, muling buksan ang ekonomiya at maging handa para sa mga puwede pang dumating na pandemya.
For Tourism and Creatives
Bukod sa pagpapatayo ng mas maraming pabahay, world-class na ospital, modern public schools, at inter-island linkages, ang pinabilis na programa sa imprastraktura ni Moreno ay uunahin din ang pagtatayo ng mas conventional at renewable power plants, na magreresulta sa maaasahan at abot-kayang supply ng energy upang mapalakas ang paglago ng ekonomiya at foreign investment, thus para makapagbigay din ng trabaho. Financial experts ay itatalaga upang mas mahusay na pamahalaan ang Philippine Insurance Health Corp.
For Infrastructure
Nilalayon ni Moreno na palakasin ang digital infrastructure ng bansa sa pamamagitan ng pagbuo at pagkumpleto ng national fiber-optic backbone na mag-uugnay sa lahat ng paaralan, ahensya ng gobyerno at industriya na lubos na gumagamit ng internet. Gayunpaman, sinabi niya na ang kanyang programa ay mamumuhunan ng higit na pagpapaunlad ng imprastraktura sa mga rehiyon na may mababang human development index (HDI), pangunahin ang Visayas at Mindanao, upang ihatid ang higit na inklusibong paglago ng ekonomiya.
For Digital Information and Industry 4.0
Ang Bilis Kilos agenda ay nangangako na taasan ang budget ng pamahalaan para sa research and development (R&D) mula sa kasalukuyang 0.16% GDP to the world standard na 2%. Dahil ang artificial intelligence (AI) ay inaasahang aabot ng 92% sa susunod na limang taon, uunahin ng R&D ang AI at additive manufacturing, lalo na sa panahon na may pinakamataas na kita sa ekonomiya. Gagamitin din ang R&D program para tulungan ang Philippine startup community na lumikha ng “unicorns” – isang billion-dollar na startup-tulad ng Grab at Lazada ng Singapore.
For Agriculture
Layunin ni Moreno na itaas ang kita ng mga magsasaka sa antas ng karaniwang manggagawang Pilipino sa pamamagitan ng pagpapababa sa halaga ng produksyon ng agrikultura; pagbibigay ng walang panganib na kapital; Pagbuo ng higit pang mga sistema ng irigasyon habang pinapabuti ang kahusayan ng mga umiiral na; at pagtatatag ng Department of Fisheries Aquatic Resources. Gayundin, gagabayan ng gobyerno ang mga magsasaka na gumamit ng mga bagong teknolohiya upang mapabuti ang productivity at tumulong na magkaroon ng mga connections sa mga kagalang-galang na negosyante para sa kanilang mga produkto.
For Good Governance
Upang pangasiwaan ito, ang lahat ay open, transparent, inklusibo at streamlined na bureaucracy na pinamumunuan ng “pinakamahusay, pinakamatalino at pinaka may karanasan na makabayang Pilipino.”
“We will put in place honest, competent, progressive, passionate, cooperative, goal-oriented and hardworking teams who value Meritocracy, Equity, Diversity and Inclusion (EDI) in leadership positions at government agencies,” anya ng Alkalde ng Maynila.
For Smart Governance
Ang Bilis Kilos agenda ni Moreno ay magiging isang matalinong pamamahala katulad ng nangyari sa Maynila, na hinihikayat ang pakikilahok ng mamamayan at mabilis na paghahatid ng serbisyo sa pamamagitan ng automation at digitalization ng mga operasyon ng gobyerno; pagtataguyod ng transparency sa pamamagitan ng paggawa ng pampublikong data na magagamit sa lahat sa isang user-friendly format, naiintindihan, madaling ma-access at puwedeng ma-download.
Kung mahalal na pangulo, ang 10-point Bilis Kilos Economic Agenda ang magiging gabay ng administrasyong Moreno para mapabilis ang paglago ng ekonomiya at mapabuti ang antas ng pamumuhay ng lahat ng Pilipino.
