Bank Deposits kan Agom na Nagadan, Paano Ma-Claim? Ini An Ley Series w/ Atty. Angel R. Ojastro III

PANO MAKI-CLAIM ANG BANK DEPOSITS OF DECEASED SPOUSE
Good morning po sa mga paradangog kan DWNX.
Pinapaabotan ta man ning good morning ang mga lawyers and judges sa bilog na probinsya. Nagpapagiromdom si Atty. Ferdinand Inan Diño, ang current IBP president kan Camarines Sur, kan Bench and Bar dialogue atyan na hapon. Si Atty Dino dati ko pong associate sa law office ko kan nagpupuon palang sya sa private practice. Mahigos na maray na abogado.
Ngonian na aga, ang topic ta is about bank deposits. May text sato, basahon ta:
“pakihapot kay atty. ojastro papaano po ma-claim ang naka-deposit na kwarta kan nagadan na agom kapag dae man joint account. si barkada ko kaya dae hinagad , nagadan biglaan si agom na babae. Ang banko sa BDO. Dakul requirement ang bangko, yaon na pati ang pighahagad… pighahagadan siya pahalnas or padulas. papaano po ba? salamat po… – please dont air my number.”
Kadakul na pong naging kaso sa mga husgado tungkol sa claims for bank deposits, kadaklan between family members and relatives. Every now and then igwang nagagadan sa pamilya, mostly mayo man ning pigwawalat na last will and testament na makaka identify kuta kung mapupunta kung kisay ang bank deposits.
Ang mga bangko puede lang mag-ako ning instructions tungkol sa bank accounts kan sarong nagadan kung ang instructions hali sa sarong legally authorized na mag akto on behalf sa estate kan nagadan. Ang mga banks makakatao lang ning information about those accounts sa mga taong legally entitled lang magrequest ning bank information. Igwa po kitang Bank Secrecy Law, Republic Act (RA) No. 1405. May obligasyon ang bank maski pa gadan na ang customer or depositor. Boot sabihon, ang kapamilya o relatives dai puede instructionan ang bank or i-require ang bank to give them information about a deceased person’s bank account. Normally, puede lang yan kung ika ang appointed kan sarong husgado bilang inaapod na executor or administrator kan estate kan nagadan. Kakaipuhanon mo ang pagfile ning kaso for settlement of estate kung daing pagkakasundo ang mga magkapamilya. Kung nagkakasundo, puede ang extra-judicial settlement of estate. Im sure saro yan sa requirement kan BDO sa kaso kan texter.
Ano po ang usual na nangyayari pag nagadan ang sarong depositor tapos ang surviving spouse or dependent kan nagadan nagre-request na ma-withdraw ang funds?
Pag na-inform ang bangko kan death kan depositor, automatic na ipi-freeze kan bangko ang account. Taano po? Sabi kan Section 97 kan National Internal Revenue Code, ang banks dapat i-freeze ang depositor’s account hasta mabayadan muna ang Estate Tax and makasubmit ang nagkiclaim kan Estate Tax Clearance hali sa BIR. Ma-aaply ini both sa individual saka sa joint accounts.
Ini po ang sabi kan Section 97 kan ley:
“If a bank has knowledge of the death of a person, who maintained a bank deposit account alone, or jointly with another, it shall not allow any withdrawal from the said deposit account unless the Commissioner had certified that the taxes imposed thereon by this Title have been paid; Provided, however, That the administrator of the estate or any one (1) of the heirs of the decedent may, upon authorization by the Commissioner, withdraw an amount not exceeding Twenty thousand pesos (P20,000) without the said certification. For this purpose, all withdrawal slips shall contain a statement to the effect that all of the joint depositors are still living at the time of withdrawal by any one of the joint depositors and such statement shall be under oath by the said depositors.”
Ang deposit is considered tax-exempt kung P200,000 or below, ang surviving spouse or dependent kaipuhan lang magsubmit ning documents arog kan marriage certificate, birth certificate, and certificate of deposit (e.g. a passbook) para mawithdraw ang kwarta sa account. Pero kung ang halaga kan deposit is more than P200,000, subject yan sa Estate Tax, mabayad ka muna kayan sa BIR. Pag bayad na, ang BIR matao saimo bilang agom o dependent ning Certificate of Tax Clearance. Dapat i—submti mo yan kaiba ang Deed of Extra-Judicial Settlement of Estate, saka iba pang documents na required kan bank.
Sa bagong TRAIN law, pig amiendahan na ang Section 97 kan NIRC. Sa Procedure for Estate Tax Settlement, pig-repeal na ang Filing of Notice of Death. May amendment man sa Filing of Estate Tax Return. Ang TRAIN law nagre-require na ang estate-tax returns na may gross value na sobra sa P5 million dapat i-certify kan sarong certified public accountant. P3 million higher ini sa dating requirement, ta dati, nag-require ning CPA certifications for estate-tax returns na exceeding gross value kan estate na P2 million. Boot sabihon, pag below P5M ang value kan nawalat na properties, dai na kaipuhan ang CPA. Ang TRAIN law pig dagdagan man ang period for filing kan estate-tax returns from six months puon sa date ning pagkagadan to one year na. usually, pag dai ka nakacomply within that period, halangkaw ang penalties kan BIR.
Also, sa pig amend man kan TRAIN law ang paagi ning pagbayad kan estate tax. Under sa dating Section 26 kan NIRC na nagtutugot ning payment by installments kan buwis, medyo pig simplify ang installment payments. Pero pigrerequire na dapat mabayaran na within 2 years lang ang full amount of the tax, mayo kayan sa old provision.
Ano pa po ang ibang changes sa tax law related sa bank deposit?
Sabi sa old provision, sa Section 27 kan NIRC, puede ka lang makawithdraw ning up to P20,000, pag authorized kan Commissioner kan BIR. Ngonian sa TRAIN law, pig increase na ang allowable withdrawals from the deceased person’s account, any amount na maski subora sa P20T, basta subject sa 6-percent final withholding tax.
Ang purpose kan mga amendments kan TRAIN law, iyo na ma encourage ang mga tagapagmana an i-declare ang tunay na value kan estate kan nagadan and bayadan ang tamang estate tax.
Aminado po kita na dakul pang mga issue and challenges sa bagay na ini, dawa pa igwa kan mga amendments kan TRAIN law. Maski pa ngani mga joint accounts na. lalo sa mga sitwasyon na ang spouse or ang dependent na claimant mayo man ning trabaho and nakaasa sa nagadan, and ang bank deposit kuta ang puede lang makaresolbar sa problema sa mga pangangaipong pang oro-aldaw, pang tuition sa nagkaklaseng aki. Ang mga requirements na ini kan kan tax ley puede nganing maging in conflict with some provisions man kan Family Code on support.
Kaya kung ma-joint account po kamo kan agom nindo, ang ilaag nindo between sa ngaran nindo, “OR” bakong “AND”. Ta kung “OR”, anyone saindo puede magwithdraw dawa mayo na ang saro.
Sa sakong personal na opinion, ang support dai dapat madeny by freezing the bank account kan surviving spouse or dependent children. Arog baga ngaya kan naaksidenteng pamilya libmanan na si aki lang ang nagsurvive, makaherak ang mga aking nababayaan kung dai tolos marelease ang nasa bank accounts kan magurang.
Isipon nalang po nindo na sa pag extrajudicial settlement of estate lang, ang BIR nagrerequire kan minasunod na documents:
1. Notice of Death 2. Certified true copy of the Death Certificate 3. Deed of Extra-Judicial Settlement of the Estate 4. Certified true copy of the land titles involved 5. Certified true copy of the latest Tax Declaration of real properties at the time of death 6. Photo copy kan Certificate of Registration of vehicles and other proofs showing their correct value 7. Photo copy of certificate of stocks kung igwa ang nagadan’ 8. Proof of valuation of shares of stocks at the time of death kung igwang shares of stocks 9. Proof of valuation of other types of personal property 10. CPA Statement on the itemized assets of the decedent, itemized deductions from gross estate and the amount due if the gross value of the estate exceeds five million pesos 11. Certification of Barangay Captain for claimed Family Home
Then saka ka lang tatawan ning Certificate na bayad na ang Estate Tax pag kumpleto mon a yan, then saka mol ang makukua ang kwarta sa bangko.
Hay naku, Pilipinas.
Ayan po. Kung may mga kahapotan pa kamo, itext o call po sa mga numbers kan DWNX.
Bago po ako magpaaram, pagirumdom po sa gabos, na ang Diyos nagmamawot na gamiton ta ning tama ang mga resources na itinao Nya sato, even for the money na satong natitipon, He encourages us to save them, deposit them at least sa bangko kung dai ta man lang gagamiton sa mas pang productive endeavor, pero ang gabos na ini, gabos na profits sa mga business endeavors ta, dapat mapunta sa mga gibong makakaserbi sa Diyos, bako sa pangsadiring interes lang. Anggot ang Diyos sa kawaran ning inisyatibo sa pagpatalubo kan mga bagay na itinao Nya, kabali ang buhay ta. Dai ta pag saray lang sa mga bagay na mayong pakinabang. Sabi sa Bible sa –
Luke 19:20-23: 20 “Then another servant came and said, ‘Sir, here is your mina; I have kept it laid away in a piece of cloth. 21 I was afraid of you, because you are a hard man. You take out what you did not put in and reap what you did not sow.’ 22 “His master replied, ‘I will judge you by your own words, you wicked servant! You knew, did you, that I am a hard man, taking out what I did not put in, and reaping what I did not sow? 23 Why then didn’t you put my money on deposit, so that when I came back, I could have collected it with interest?’
God bless you all. Ini po si Atty. Angel Ojastro III Aramon an saindong derecho, INI AN LEY!!!